Kategorie
Informacje Mamy prawo wiedzieć

Prawda czy fałsz?

W związku z odwołaniem prof. dr. hab. Piotra Borka z funkcji rektora UKEN w przestrzeni publicznej pojawiają się liczne kłamstwa i manipulacje. Dlatego przygotowaliśmy poniższe zestawienie, w którym każde stwierdzenie poparte jest konkretnym przepisem prawa, dokumentem lub orzeczeniem sądowym. Trzymajmy się faktów!

1. Rektor UKEN został odwołany za przeprowadzenie restrukturyzacji, która była konieczna ze względu na tragiczną sytuację finansową Uczelni.

FAŁSZ

Po kolei:

a) Rektor nie został odwołany za przeprowadzenie restrukturyzacji, tylko ze względu na uporczywe lub rażące łamanie prawa (patrz poniżej). Minister nie ma kompetencji, żeby odwołać rektora za restrukturyzację, natomiast ma prawo odwołać rektora, gdy ten „rażąco lub uporczywie narusza przepisy prawa” (art. 432, ust. 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce).

b) Podkreślamy, że Rektor UKEN miał prawo przeprowadzić restrukturyzację Uczelni (oczywiście nie łamiąc przy tym przepisów prawa). Jednak twierdzenie, jakoby restrukturyzacja była wymuszona przez tragiczną sytuację finansową Uczelni, nie znajduje potwierdzenia w dokumentach. Uchwała Rady Uczelni nr 5/2021 z 17 czerwca 2021 roku, podpisana przez prof. Dariusza Rotta, jednoznacznie stwierdza, że na dzień 31 grudnia 2020 r. zysk netto Uczelni wynosił 8 879 918,61 zł.

c) Mitowi założycielskiemu o rzekomej zapaści finansowej Uczelni na przełomie 2020 i 2021 roku często towarzyszy twierdzenie, że Rektor realizował plan / program naprawczy zatwierdzony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ministerstwo dementowało ten przekaz jeszcze za czasów Ministra Przemysława Czarnka. Potwierdził  to również Minister Dariusz Wieczorek w odpowiedzi na interpelację poselską:

[D]ziałania w sferze finansowej zostały zainicjowane przez podmiot w ramach posiadanej autonomii i z formalnego punktu widzenia nie miały i nie mają charakteru programu naprawczego w rozumieniu ustawy PSWN, niezależnie od nomenklatury używanej przez władze Uczelni. Minister nie zatwierdził dokumentu określanego jako program naprawczy.

2. Decyzją o odwołaniu prof. Piotra Borka z funkcji Rektora UKEN Minister naruszył autonomię Uczelni.

FAŁSZ

Art. 70, ust 5 Konstytucji RP: „Zapewnia się autonomię szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie.”

Autonomia w żadnym wypadku nie oznacza przyzwolenia na łamanie prawa przez rektora jakiejkolwiek uczelni. Rektor nie stoi ponad prawem. Kompetencja Ministra do odwołania rektora w przypadku uporczywego lub rażącego łamania przepisów prawa wynika wprost z art. 432, ust. 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Warto w tym miejscu zacytować uchwałę Prezydium Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie odwołania przez Ministra Nauki prof. Piotra Borka z funkcji rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie z dnia 27 września 2024 r.:

Autonomia uczelni jest wolnością badań, nauczania i sposobu zarządzania uczelnią. Nie jest jednak wolnością absolutną. Wyraża autonomię w granicach prawa, standardów etyki i wartości świata akademickiego i pozostaje w równowadze z nadzorem ministra nauki nad uczelniami w zakresie zgodności działania z przepisami prawa oraz prawidłowości wydatkowania środków publicznych, a zakres i formy nadzoru określa ustawa PSWiN wraz z innymi elementami systemu prawa, w zakresie nieuregulowanym tą ustawą. Korzystanie z zagwarantowanej autonomii jest nierozerwalnie połączone z odpowiedzialnością za podejmowane w uczelni decyzje i działania.

Z kolei ówczesny Minister Dariusz Wieczorek tak sprecyzował zakres działań nadzorczych Ministra w odpowiedzi na interpelację poselską:

Sprawowany przez Ministra Nauki nadzór nad uczelniami obejmuje zgodność działań uczelni z przepisami prawa oraz prawidłowość wydatkowania środków publicznych. Minister może żądać informacji i wyjaśnień od organów uczelni oraz założyciela uczelni niepublicznej, a także dokonywać kontroli działalności uczelni (art. 427 ust. 1 ustawy PSWN). Ustawa wprowadza także konkretne narzędzia nadzorcze, z których może skorzystać Minister w przypadku stwierdzenia naruszania prawa przez rektora, np. możliwość odwołania rektora w trybie art. 432 ust. 5 ustawy PSWN. Minister działa tu na podstawie upoważnienia jakie daje mu ustawa.

3. Decyzja o odwołaniu prof. dr. hab. Piotra z funkcji rektora UKEN to arbitralna i polityczna decyzja Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

FAŁSZ

Decyzja Ministra opiera się przede wszystkim na prawomocnych orzeczeniach sądowych (patrz poniżej). Łamanie prawa przez Rektora UKEN potwierdziły również wymagane przez ustawę opinie, a mianowicie:

a) opinia Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich z dnia 2 października 2024 r., w której czytamy: „za bezsporne uznać należy, że miały miejsce wielokrotne naruszenia prawa w zakresie praw pracowniczych osób zatrudnionych w UKEN” oraz „usprawiedliwione jest stwierdzenie, że miały miejsce liczne naruszenia prawa, a zatem można je zakwalifikować, jako uporczywe.”

b) opinia Prezydium Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2024 r., w której czytamy:

Decyzje rektora jako jednoosobowego organu uczelni, w świetle 8 wyroków sądów rejonowych (izb pracy i ubezpieczeń społecznych) i odrzuceniu przez sąd okręgowy złożonych przez UKEN 6 apelacji – wielokrotnie naruszały obowiązujący porządek prawa, określony przez ustawę o związkach zawodowych i przepisy kodeksu pracy. Skutkowały również koniecznością wypłat odszkodowań. Konkludując, zdaniem Rady Głównej przytaczane w piśmie Ministra Nauki działania rektora UKEN miały charakter rażącego i uporczywego naruszania prawa.

4. Rektor Piotr Borek wielokrotnie łamał przepisy prawa.

PRAWDA

Nie bylibyśmy nawet w stanie wymienić wszystkich przypadków łamania prawa przez Rektora UKEN, przedstawiamy więc te, o których wiemy i które wydają się najważniejsze.

a) Prawomocne orzeczenia sądu pracy, wymienione w uzasadnieniu decyzji o wszczęciu postępowania w sprawie odwołania prof. dr. hab. Piotra Borka z funkcji rektora UKEN:

  • wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 30.05.2023 r., Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P21/22/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 5.12.2023 r.
  • wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 28.11.2023 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P319/21/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 9.05.2024 r.
  • wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 18.12.2023 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P263/22/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 19.07.2024 r.
  • wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 13.12.2023 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P349/21/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 4.10.2023 r.
  • wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 21.09.2023 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P350/21/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 16.04.2024 r.
  • wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 19.06.2023 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P 530/21/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 9.11.2023 r.

b) Z posiadanych przez nas informacji wynika, że do tej pory przed sądem pracy zapadło co najmniej 6 kolejnych prawomocnych wyroków, wskazujących na łamanie prawa przez Rektora UKEN przy zwalnianiu z pracy pracowników Uczelni, w tym:

  • wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 27.06.2024 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P 272/22/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 20.02.2025 r.
  • wyrok Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 18.10.2023 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P 600/21/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn.20.05.2024 r.
  •  wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty z dn. 25.06.2024 r. Wydział IV Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV P 261/22/N) wraz z informacją o odrzuceniu apelacji UKEN od tego wyroku przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział VII Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dn. 19.02.2025 r.

Co najmniej kilkanaście kolejnych spraw pracowniczych jest w toku. Rektor nie wygrał jak dotąd żadnej ze spraw.

c) Prof. Piotr Borek wielokrotnie łamał prawo również w opinii Państwowej Inspekcji Pracy. Obwiniony Piotr Borek odwołał się od obydwu  wyroków nakazowych z powództwa PIP w sprawie wypowiedzenia pracownikom stosunku pracy z rażącym naruszeniem przepisów prawa pracy.

Pierwsza sprawa zakończyła się przegraną obwinionego w pierwszej instancji; pisaliśmy o tym tutaj. W drugiej instancji (sygn. akt IV Ka 1693/24) sprawa została umorzona z powodu przedawnienia, co – jak podkreślał sąd w ustnym uzasadnieniu – w najmniejszym stopniu nie oznacza uniewinnienia. Co ciekawe, odstępując od najczęstszej praktyki, gdzie koszty postępowania ponosi Skarb Państwa, sąd obciążył kosztami obwinionego, co uzasadnił pisemnie w następujący sposób:

Gdy zważyć przy tym na tok postępowania przed Sądem Okręgowym, to nie sposób nie dostrzec tego, iż został on istotnie spowolniony przez obwinionego, a wcześniej jego obrońcę. I tak kolejne wnioski o wyłączanie Sędziego orzekającego w sprawie w oparciu o rozmaite, instrumentalnie interpretowane przesłanki, nie uwzględniane zresztą przez Sąd, zawieszenie postępowania, jego odroczenie, a wreszcie nie podejmowanie przez obwinionego korespondencji w miejscu zamieszkania i nie odbieranie telefonów, pomimo wykonywania w tym samym czasie obowiązków zawodowych, wypowiedzenie stosunku obrończego i niepodpisanie zażalenia na postanowienia o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu, miały istotny, jeżeli nie kluczowy wpływ na brak możliwości rozstrzygnięcia sprawy w terminie zakreślonym przez ustawę. Jednocześnie obwiniony, deklarujący chęć składania wyjaśnień dodatkowych, na większość terminów rozprawy (w istocie poza jednym) nie stawiał się. To wszystko sprawia, że wygenerowane postępowaniem wydatki winien ponieść właśnie obwiniony, w oparciu o przytoczony wyżej przepis prawa. […] Z tych też względów Sąd Okręgowy zasądził na rzecz każdej z oskarżycielek posiłkowych maksymalną dopuszczalną prawem kwotę tytułem zwrotu poniesionych przez nie wydatków.

Warto dodać, że ogłaszając decyzję o umorzeniu, sędzia nie szczędził krytycznych słów pod adresem obwinionego Piotra Borka, mówiąc, że dorosły mężczyzna powinien przyjść i zmierzyć się osobiście z zarzutami zamiast uchylać się wszelkimi sposobami od odpowiedzialności. Abstrahując od kwestii stricte prawnych, warto zastanowić się, czy opisana przez sąd postawa prof. Piotra Borka licuje z godnością Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej.

W powiązanej sprawie (sygn. akt II S 10/25) Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym stwierdził przewlekłość powyższego postępowania i zasądził na rzecz oskarżycielek posiłkowych bezprecedensowo wysokie odszkodowanie ze Skarbu Państwa.

Drugie postępowanie przed sądem karnym z powództwa Państwowej Inspekcji Pracy, w którym obwionionym jest Piotr Borek, nadal się toczy. Chodzi, tak jak poprzednio, o zwalnianie pracowników z rażącym naruszeniem przepisów prawa pracy.

d) 17 kwietnia 2025 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wydał dwa wyroki — jeden o sygnaturze akt II SAB/Kr 42/25 i drugi o sygnaturze II SAB/Kr 44/25 — które potwierdziły rażące naruszenie prawa przez Rektora UKEN, prof. Piotra Borka, w zakresie bezczynności i przewlekłości postępowań administracyjnych w sprawach dotyczących dostępu do informacji publicznej. Dalej, 10 czerwca br. zapadł wyrok WSA (sygn. akt II SA/Kr 397/25), uchylający decyzję Rektora o odmowie udostępnienia informacji publicznej dotyczącej kosztów obsługi prawnej ponoszonych z funduszy Uczelni w licznych postępowaniach sądowych. W najnowszym orzeczeniu z 27 czerwca br. (sygn.. akt II SAB/Kr 103/25) WSA stwierdził bezczynność Rektora UKEN oraz zobowiązał go do udostępnienia informacji publicznej w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku.

e) Jeszcze innym przykładem łamania prawa przez Rektora UKEN jest przeprowadzanie ocen okresowych pracowników będących nauczycielami akademickimi ze złamaniem przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Sprawę opisaliśmy tutaj. Pomimo decyzji Ministra, który uznał odnośne zarządzenie Rektora za niezgodne z przepisami ustawy, Rektor właśnie przeprowadza kolejną turę ocen okresowych.

Kategorie
Oficjalne opinie i pisma

Oświadczenie w sprawie odwołania Rektora UKEN

Oświadczenie Komisji Międzyzakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza przy UKEN i NE w sprawie odwołania Rektora UKEN

Dziś, 2 lipca 2025 roku, powzięliśmy informację, że Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dr inż. Marcin Kulasek, podjął decyzję o odwołaniu prof. dr. hab. Piotra Borka z funkcji Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Komisja Międzyzakładowa OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE z głębokim smutkiem konstatuje, że działania Rektora – niezgodne z obowiązującym prawem oraz zasadami etyki akademickiej – doprowadziły do tej krytycznej sytuacji. Wielokrotnie apelowaliśmy do Rektora o zaprzestanie praktyk naruszających prawo pracy, zasady równego traktowania, a także dobre obyczaje akademickie. Nasze głosy – podobnie jak głosy wielu pracowników – pozostawały jednak bez odpowiedzi.

Przypomnijmy, że do tej pory przed sądem pracy zapadło co najmniej 12 prawomocnych wyroków, stwierdzających zwalnianie pracowników UKEN z naruszeniem prawa. Kilkanaście kolejnych spraw pracowniczych jest w toku. Dodatkowo Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał kilka orzeczeń potwierdzających rażące naruszenie prawa przez Rektora UKEN. Uporczywe łamanie prawa przez Rektora Borka potwierdziły także opinie Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich oraz Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Z przykrością odnotowujemy, że Rada Uczelni UKEN przez cały ten czas ignorowała powyższe fakty i broniła Rektora, także w pismach kierowanych do Ministra Nauki.

To bez wątpienia jeden z najczarniejszych momentów w historii naszego Uniwersytetu – moment, którego można było uniknąć dzięki odpowiedzialnemu zarządzaniu i szacunkowi dla prawa. Nic tak nie godzi w wizerunek i prestiż uczelni jak rektor, który uporczywie łamie prawo oraz milczenie lub bierność środowisk, które powinny stać na straży wartości akademickich.

Z ubolewaniem przyjmujemy fakt, że prof. dr hab. Piotr Borek nie potrafi pogodzić się z  konsekwencjami swoich działań. Zapowiada dalszą batalię prawną, mimo że fakty i orzeczenia sądów nie są po jego stronie. W naszej ocenie taka postawa nie tylko szkodzi Uczelni, ale również naraża ją na kolejne, zupełnie niepotrzebne koszty. Tymczasem chaos prawny w UKEN pogłębia się, na co dowodem jest chociażby obecna tura ocen okresowych nauczycieli akademickich, przeprowadzana na podstawie zarządzenia, które – jak stwierdził Minister Nauki Dariusz Wieczorek – jest niezgodne z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Wierzymy jednak, że te trudne czasy wkrótce się skończą. Pojawia się realna szansa na długo oczekiwaną zmianę. UKEN zasługuje na Rektora, który będzie działał ponad podziałami, przywróci elementarne poszanowanie prawa, odbuduje zaufanie i na nowo ożywi ducha akademickiej wspólnoty.

Wzywamy całą społeczność Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej do wspólnej pracy na rzecz budowania lepszej przyszłości naszej Uczelni. Naprawdę może być inaczej!

Kategorie
Oficjalne opinie i pisma

Rada Uczelni UKEN milczy, a prawo jest łamane – publikujemy nasze stanowisko

Kraków, dnia 18 czerwca 2025 r.

 

Rada Uczelni

Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej  w Krakowie

 

Dotyczy: ponowny wniosek o zajęcie się przez Radę Uczelni zgłoszonymi naruszeniami prawa w UKEN

 

Szanowny Panie Przewodniczący,

Szanowne Członkinie,

Szanowni Członkowie Rady Uczelni,

 

Komisja Międzyzakładowa OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i Nowej Erze ponownie zwraca się z wnioskiem o podjęcie przez Radę Uczelni Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie działań wynikających z art. 18 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 3 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tj. w zakresie monitorowania zarządzania uczelnią, w tym legalności, przejrzystości i zgodności z prawem decyzji podejmowanych przez organy UKEN.

Już 23 maja br. przesłaliśmy do wiadomości Państwa pocztą elektroniczną pismo skierowane do Rektora UKEN, Pana prof. Piotra Borka w sprawie ujawnienia przez władze Uczelni monitoringu wizyjnego osobom trzecim i potem przekazania go mediom, co doprowadziło do identyfikacji i publicznego oczernienia członka naszej organizacji związkowej, będącego zarazem przedstawicielem „Inicjatywy Pracowniczej” w Radzie Uczelni, oraz do pomówienia innej osoby – dziennikarza Gazety.pl. Sprawa ta dotyczyła potencjalnego naruszenia przepisów RODO w wyniku decyzji podjętych przez władze uczelni o ujawnieniu zapisów monitoringu uczelnianego.

Zwróciliśmy także uwagę na prowadzenie w przestrzeni wspólnej uniwersytetu (a nie, jak twierdzi Przewodniczący KU NSZZ „Solidarność”, w gablocie związkowej) kampanii wyborczej, co naruszało zasadę apolityczności uczelni i tym samym stało w sprzeczności z Kodeksem Dobrych Praktyk w Szkołach Wyższych, przyjętym przez Zgromadzenie Plenarne Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. W związku z tym prosiliśmy Wysoką Radę o podjęcie działań także w tej sprawie.

Następnie, 29 maja br., przesłaliśmy Państwu do wiadomości dwa wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 17 kwietnia 2025 r. (sygn. akt: II SAB/Kr 42/25 i II SAB/Kr 44/25), które potwierdzały naruszenie prawa przez Rektora UKEN, prof. Piotra Borka, w zakresie przewlekłości i bezczynności postepowań administracyjnych w sprawach dotyczących dostępu do informacji publicznej i prosiliśmy o zajecie się tym problemem. W uzupełnieniu informujemy, że 10 czerwca br. zapadł kolejny wyrok WSA (sygn. akt II SA/Kr 397/25), uchylający decyzję Rektora o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Z kolei na dzień 27 czerwca br. wyznaczona została rozprawa dotycząca kolejnej skargi na bezczynności Rektora w zakresie dostępu do informacji publicznej (sygn. akt II SAB/Kr 103/25). Liczba i powtarzalność tych wyroków jednoznacznie wskazują na systemowy charakter problemów w zarządzaniu Uczelnią przez Rektora UKEN w zakresie dostępu do informacji publicznej.

Z przykrością stwierdzamy, że mimo tych wystąpień, Rada Uczelni odmówiła zajęcia stanowiska w zgłoszonych przez nas sprawach. Co więcej, jej Przewodniczący, Pan prof. Dariusz Rott, w opublikowanym 11 czerwca br. na stronie internetowej oświadczeniu publicznie podważył działania naszej organizacji związkowej, zarzucając nam złą wolę i sprowadzając zgłaszane przez nas przypadki naruszenia prawa do poziomu rzekomego „międzyzwiązkowego konfliktu”. Brak reakcji Rady tłumaczył przy tym koniecznością przestrzegania „autonomii oraz niezależności związków zawodowych”. W naszej ocenie świadczy to o głębokim niezrozumieniu istoty sprawy lub braku gotowości do zajęcia się istotnymi problemami, wpływającymi na funkcjonowanie uczelni.

Wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec treści tego oświadczenia, które zawiera nieuprawnione sugestie i bezpodstawne zarzuty pod adresem naszej organizacji związkowej. Przypominamy, że:

  • nasza organizacja ma ustawowe prawo do przekazywania informacji i stanowisk wszystkim organom uczelni, w tym także jej Radzie,
  • kierujemy do Rady Uczelni pisma merytoryczne i rzeczowe, formułowane w konstruktywnym tonie i pozbawione elementów personalnych,
  • cała nasza działalność mieści się w ustawowo określonej roli związków zawodowych, polegającej na monitorowaniu działań pracodawcy, którym jest Rektor UKEN.

Twierdzenia Przewodniczącego Rady Uczelni, jakoby kierowanie przez związek zawodowy próśb do tego organu o zajęcie stanowiska w sprawach możliwych naruszeń prawa przez władze uczelni mogło – „w skrajnych przypadkach – nosić znamiona podżegania do przekraczania kompetencji przez członków i członkinie Rady”, są niedorzeczne. Odbieramy je jako niedopuszczalną próbę zastraszenia nas oraz uciszenia głosów krytycznych wobec działań władz uczelni. Związki zawodowe mają ustawowe prawo do podejmowania działań wobec każdego organu uczelni. Rada Uczelni, jako organ nadzorczy, nie może z góry odmawiać zajęcia się sprawą tylko dlatego, że została ona zgłoszona przez związek zawodowy, którego przedstawiciel w Radzie ma głos doradczy.

Mając na uwadze ustawowe obowiązki Rady w zakresie monitorowania zarządzania uczelnią, ponownie wnosimy o zajęcia formalnego stanowiska dotyczącego zgłaszanych przez nas naruszeń prawa w UKEN.

Co istotne, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w odpowiedzi na naszą skargę (pismo z 10 czerwca 2025 r., DSW-WPS.051.25.2025.MZ), uznał zgłoszoną sprawę za wymagającą dalszego nadzoru i przekazał ją do Prezesa UODO i Ministra Sprawiedliwości, wskazując możliwe naruszenia przepisów prawa:

  1. naruszenie ochrony danych osobowych pozyskanych z monitoringu wizyjnego uczelni;
  2. nielegalne przetwarzanie ww. danych osobowych w sposób ujawniający poglądy polityczne, co na podstawie art. 107 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1781) jest czynem podlegającym grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat trzech – m.in. przez Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

Podsumowując, stoimy na stanowisku, że Rada Uczelni nie powinna ignorować pism związku zawodowego dotyczących nieprawidłowości w zarządzaniu uczelnią. Przeciwnie, powinna wykorzystać swoje uprawnienia ustawowe do zażądania od Rektora UKEN wyjaśnień i dokumentów w trybie art. 18 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Twierdzenie Przewodniczącego Rady, jakoby zajęcie się tymi sprawami wykraczało poza jej kompetencje – w naszym przekonaniu – nie znajduje potwierdzenia w ustawie. Monitorowanie zarządzania uczelnią nie ogranicza się do zamkniętego katalogu spraw, którymi może zajmować się Rada, co zresztą pokazuje dotychczasowa praktyka jej działania.

Dla potwierdzenia tej tezy przypominamy, że Rada Uczelni poprzedniej kadencji, w 2021 roku, podejmowała działania w sprawach analogicznych do obecnie przez nas zgłaszanych. Świadczą o tym między innymi rozpatrywany wówczas wniosek o odwołanie Rektora UKEN oraz uchwały wzywające władze uczelni do zmiany polityki kadrowej i informacyjnej. Zadajemy więc pytanie: co zmieniło się od tamtego czasu, skoro ustawowe kompetencje Rady pozostały bez zmian?

 

Z poważaniem

 

dr hab. Piotr Trojański, prof. UKEN

Przewodniczący Komisji Międzyzakładowej

OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i Nowej Erze

 

Załączniki:

  1. Pismo MNiSW z 10.06.2025 r., znak: DSW-WPS.051.25.2025.MZ
  2. Oświadczenie Przewodniczącego Rady Uczelni z 11.06.2025 r. (https://radauczelni.uken.krakow.pl/2025/06/11/oswiadczenie-przewodniczacego-rady-uczelni-uniwersytetu-komisji-edukacji-narodowej-w-krakowie/)

 

 

Do wiadomości:

1) Dr inż. Marcin Kulasek, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego

2) Społeczność akademicka UKEN – poprzez publikację niniejszego pisma na stronie internetowej Komisji Międzyzakładowej OZZ IP i jej kanałach informacyjnych

Kategorie
Oficjalne opinie i pisma

Sprzeciw wobec dopuszczenia do prowadzenia agitacji wyborczej na terenie UKEN

Szanowny Państwo,

poniżej zamieszczamy treść pisma skierowanego do JM Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, wyrażające nasz stanowczy sprzeciw wobec dopuszczenia do prowadzenia agitacji wyborczej na terenie uczelni oraz zawierające konkretne postulaty i żądania działań naprawczych.

 

Kraków, 9.05.2025

 JM Rektor

Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

w Krakowie

Prof. dr hab. Piotr Borek

 

Szanowny Panie Rektorze

Komisja Międzyzakładowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza” przy Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej i Nowej Erze wyraża stanowczy sprzeciw wobec dopuszczenia przez władze UKEN do prowadzenia agitacji politycznej na terenie uczelni publicznej.

W ostatnich dniach w holu głównym budynku przy ul. Podchorążych 2, w centralnym i ogólnodostępnym miejscu uczelni, ustawiono na sztaludze tablicę zawierającą treści o jednoznacznie agitacyjnym charakterze. Materiały te, firmowane przez KU NSZZ „Solidarność”, otwarcie promują kandydata w wyborach prezydenckich 2025 – dr. Karola Nawrockiego. Widniejące na niej hasła, m.in. „naszym kandydatem na prezydenta jest dr Karol Nawrocki”, stanowią jawną formę agitacji politycznej, co zostało jednoznacznie potwierdzone przez Krajowe Biuro Wyborcze i opisane w ogólnopolskiej prasie.

Na tablicy umieszczono także treści o charakterze ksenofobicznym, nienawistnym i dyskryminującym, w tym wezwania do „odrzucenia chorych, lewackich ideologii na czele z LGBT” czy zatrzymania „niekontrolowanej migracji bardzo groźnych bandytów islamskich”. Tego rodzaju przekazy rażąco naruszają zasady współżycia społecznego i godzą w poczucie bezpieczeństwa pracowników oraz studentów UKEN.

Dodatkowo,  autorzy tablicy zaatakowali premiera Donalda Tuska i jego ministrów, przedstawiając ich w sposób obraźliwy:

„należy bezwzględnie odsunąć od rządów Donalda Tuska i jego starannie dobraną niekompetentną zgraję współpracowników. To on wraz z przyboczną ekipą zaprzedał się bez reszty niebezpiecznym dla nas interesom imperialnym Niemiec.”

Tego typu treści nie tylko naruszają normy debaty publicznej, ale są jawnym przejawem politycznej nienawiści, niegodnym przestrzeni akademickiej. Sposób ich eksponowania i forma mogą prowadzić do zakłócenia normalnego funkcjonowania zakładu pracy, jakim jest uczelnia.

Zwracamy uwagę, że tablica została umieszczona nie w przydzielonej gablocie związkowej, lecz w przestrzeni wspólnej uczelni. Zgodnie z obowiązującymi na UKEN zasadami, każda ekspozycja poza wyznaczoną gablotą wymaga pisemnej zgody władz uczelni. Potwierdzają to wiadomości e-mail otrzymane przez nasz związek zawodowy od kierownika administracyjnego budynku (z 14 lutego 2022 r.) oraz Kanclerza UKEN (z 28 lutego 2022 r.). W korespondencji tej wskazano jednoznacznie, że:

„jest zwyczajowa zasada składania na piśmie prośby (z opisem i terminem umieszczenia tablic) o wyrażenie zgody na umieszczenie tablicy (zgodę udziela Pan Kanclerz). Dział Administracyjno-Gospodarczy otrzymuje taką decyzję do wiadomości, wówczas sprawę uważa się za formalnie załatwioną”.

Dodatkowo, ówczesny Kanclerz uczelni zastrzegł, że ekspozycja jest możliwa jedynie po zaakceptowaniu treści — pod warunkiem, że „nie narusza ona dobrych obyczajów, polityki oraz stosunków międzynarodowych”. Tym samym, umieszczenie tablicy w holu głównym (również przed gablotą NSZZ „Solidarność”) wymagało zgody władz uczelni i uzgodnienia miejsca prezentacji. Brak reakcji ze strony Rektora może być więc odebrany jako milcząca akceptacja nie tylko formy, ale i treści tej ekspozycji.

Zgodnie z Kodeksem Dobrych Praktyk w Szkołach Wyższych, w punkcie 16 zatytułowanym „Troska o właściwe miejsce uczelni w życiu publicznym”, zapisano:

„Mając na uwadze społeczną rangę uczelni, a zarazem właściwą jej apolityczność, rektor z jednej strony zachęca do wrażliwości społecznej pracowników i studentów uczelni, a nawet do aktywnego udziału w życiu publicznym, z drugiej jednak, przestrzegając zasady bezstronności i neutralności politycznej uczelni, chroni ją przed wykorzystaniem jej do celów politycznych. (…) Rektor dokłada starań, aby nie eksponowano poglądów politycznych w czasie zajęć dydaktycznych i nie pozwala na umieszczanie na terenie uczelni haseł lub plakatów o podobnym charakterze, chroni też symbole uczelniane przed takim ich użyciem.”

(Kodeks Dobrych Praktyk w Szkołach Wyższych, Fundacja Rektorów Polskich, 2007)

Dodatkowo zwracamy uwagę na treści zamieszczane od dłuższego czasu w gablocie KU NSZZ „Solidarność”, które noszą znamiona mowy nienawiści i wizualnych gróźb. Rysunki palonych na stosie postaci, martwych ptaków, fragmentów zwierząt, a także zamykanych w klatkach i wieszanych kotów — stanowiących symbol naszego związku zawodowego — nie tylko wzbudzają silny niepokój, ale budzą również uzasadnione obawy o bezpieczeństwo fizyczne członków naszej organizacji. Tego typu przekazy mogą być odczytywane jako formy zastraszania i wezwania do przemocy. W obecnej rzeczywistości, gdy na uczelniach w Polsce dochodzi do aktów agresji wobec pracowników, odpowiedzialność za zapewnienie bezpiecznego i wolnego od nienawiści środowiska akademickiego spoczywa w sposób szczególny na władzach uczelni — z Rektorem na czele.

W związku z powyższym:

  1. Żądamy natychmiastowego usunięcia tablicy agitacyjnej na rzecz kandydata na prezydenta dr. Karola Nawrockiego oraz wyjaśnienia okoliczności jej umieszczenia. Zwracamy uwagę, że funkcję Kanclerza UKEN, odpowiedzialnego za wyrażanie zgody na umieszczanie materiałów informacyjnych w przestrzeni wspólnej uczelni, pełni obecnie Prorektor ds. Kształcenia i Rozwoju, będący jednocześnie członkiem komitetu wyborczego wspomnianego kandydata. Rodzi to poważne wątpliwości co do bezstronności podejmowanych przez niego decyzji i stanowi uzasadnione podejrzenie wykorzystania apolitycznej funkcji administracyjno-zarządczej uczelni do wspierania otwartej agitacji wyborczej w przestrzeni, która z definicji powinna pozostać neutralna.
  2. Wzywamy do przeglądu treści prezentowanych w przestrzeniach wspólnych uczelni i usunięcia materiałów zawierających mowę nienawiści, wezwania do przemocy lub symboliczne groźby.
  3. Apelujemy do Rektora o stanowcze działania na rzecz ochrony apolitycznego charakteru UKEN oraz zapewnienia realnego bezpieczeństwa wszystkim członkom społeczności akademickiej, bez względu na ich przekonania polityczne czy światopoglądowe – zarówno w wymiarze symbolicznym, jak i fizycznym.

Przypominamy, że wolność słowa i swoboda działania związków zawodowych kończą się tam, gdzie zaczyna się naruszanie dóbr osobistych, godności ludzkiej i zasad współżycia społecznego, a także zagrożenie bezpieczeństwa innych osób. Powinnością rektora uczelni publicznej jest nie tylko stanie na straży tych zasad, ale również podejmowanie zdecydowanych działań w sytuacjach, gdy zostają one naruszone.

Z poważaniem

dr hab. Piotr Trojański, prof. UKEN

Przewodniczący
KM OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE

 

 

 

 

Do wiadomości:

  1. Pan dr inż. Marcin Kulasek – Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
  2. Pani dr Karolina Zioło-Płużuk – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego
  3. Pani prof. dr hab. Maria Mrówczyńska – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
  4. Członkowie Rady Uczelni Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej
  5. Społeczność Akademicka Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

 

Kategorie
Oficjalne opinie i pisma

Oświadczenie KM OZZ „Inicjatywa Pracownicza” ws. pisma Przewodniczącego NSZZ „Solidarność” z dn. 26.03.2025 r.

Oświadczenie Komisji Międzyzakładowej OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE  w sprawie pisma Przewodniczącego NSZZ „Solidarność” z dnia 26 marca 2025 r.

Komisja Międzyzakładowa OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE wyraża stanowczy sprzeciw wobec treści pisma przewodniczącego NSZZ „Solidarność”, pana Jana Fróga, które – pod pozorem troski o uczelnię i jej pracowników – w rzeczywistości jest kolejnym atakiem na naszą organizację, jej członków oraz przewodniczącego, prof. Piotra Trojańskiego.

Nie jest to pierwszy przypadek, w którym pan Fróg próbuje nas nie tylko publicznie zdyskredytować, ale także odmówić nam prawa do istnienia. Nie od dzisiaj zdumiewa napastliwy ton pism, w których takie np. słowa jak „nienawiść”, „agresja”, „perfidia”, powtarzane do znudzenia od kilku lat, świadczą już tylko o autorze tych pism. I, oględnie mówiąc, nie najlepiej o nim świadczą, co wiemy od wielu naszych Koleżanek i Kolegów. Zdziwiłby się ten, kto pomyśli, że większość zgadza się z ich przekazem, opartym na manipulacjach słownych i retoryce konfrontacji. To złudne mniemanie – wiele osób milczy, choć wie, słyszy, widzi i cicho komentuje. Tajemnicą Poliszynela pozostaje bowiem fakt, że poziom zastraszenia pracowników osiągnął na naszej uczelni rozmiary niespotykane wcześniej.

Jesteśmy związkiem, który od chwili powstania ma na celu obronę praw pracowniczych, jednakże nigdy nie rościliśmy sobie prawa do reprezentowania całej społeczności akademickiej. Kampania pomówień i oszczerstw wobec nas, prowadzona jest konsekwentnie od kilku lat, nasilając się najczęściej w momentach, gdy ośmielamy się głośno mówić o systemowych nierównościach  w systemie płacowym uczelni.

List przewodniczącego NSZZ „Solidarność” jest reakcją na nasze zapytanie przedstawione przez przewodniczącego KM OZZ Inicjatywa Pracownicza na forum Senatu UKEN w dniu 24 marca br., które – w sposób rzeczowy i oparty na danych – wskazywało na głębokie i wciąż pogłębiające się dysproporcje w systemie wynagrodzeń na naszej uczelni. Na dowód załączamy jego treść (załącznik 1).

Chcemy podkreślić, że wystąpienie prof. Piotra Trojańskiego nie było wymierzone w żadną grupę zawodową ani organizację związkową – przeciwnie, dotyczyło mechanizmów przyznawania podwyżek, które systemowo premiują osoby już bardzo dobrze wynagradzane, kosztem tych, którzy zarabiają najmniej. Przewodniczący „Inicjatywy Pracowniczej” wskazał na duże rozwarstwienie płacowe wewnątrz poszczególnych grup zawodowych oraz zwrócił uwagę na konieczność porównywania realnych wynagrodzeń z uwzględnieniem premii regulaminowych (20%), które należą się pracownikom niebędącym nauczycielami akademickimi. Pismo wskazywało również na wadliwy – w naszej ocenie – system wartościowania stanowisk pracy pozwalający na duże dysproporcje w wysokości wynagrodzeń (nawet 100%) osób zajmujących te same stanowiska z uwagi na przyporządkowanie ich do kilku kategorii zaszeregowania (załącznik 2). Ordynarnym kłamstwem jest twierdzenie, jakoby „Inicjatywa Pracownicza” w jakikolwiek sposób „atakowała” pracowników niebędących nauczycielami akademickimi, co będzie oczywiste dla każdego, kto zechce zapoznać się z merytorycznymi argumentami prezentowanymi przez nasz związek nie od dziś.

Fakty, jak wiadomo, to „najbardziej uparta rzecz pod słońcem”. Zamiast jednak odnieść się do przedstawionych faktów, pan Fróg zdecydował się na personalny atak, nie po raz pierwszy próbując przedstawić Inicjatywę Pracowniczą jako organizację destrukcyjną, konfliktową i nieodpowiedzialną. Taka strategia jest przejrzysta i niestety dobrze znana – służy obronie własnych przywilejów oraz utrzymaniu status quo, którego – jak można przypuszczać – sam autor pisma jest beneficjentem. Kiedy nie ma się argumentów, trzeba zastosować retorykę konfrontacji i zaatakować oponenta – wtedy ciężar odpowiedzialności zostanie przerzucony na niego.

W swoim piśmie pan Fróg zarzuca nam działania „dzielące środowisko pracownicze” – tymczasem to nasz związek od lat:

  • wskazuje na nieadekwatność i niesprawiedliwość obecnego systemu zaszeregowań pracowników niebędących nauczycielami akademickimi,
  • domaga się przejrzystości mechanizmów regulacji płac i rzeczywistego dialogu ze stroną społeczną,
  • upomina się o sprawiedliwe podwyżki dla najniżej wynagradzanych zarówno nauczycieli akademickich jak i pracowników obsługi i administracji.

Jednocześnie „Inicjatywa Pracownicza” nigdy nie negowała potrzeby różnicowania płac w oparciu o transparentne kryteria merytoryczne. Pan Fróg całkowicie pomija meritum naszego stanowiska, przekazanego w wystąpieniu prof. Piotra Trojańskiego, koncentrując się na próbie zdyskredytowania naszego przewodniczącego i podważenia naszej wiarygodności jako związku. Jednocześnie całkowicie przemilcza zawarte w zapytaniu dane, które pokazują, że system regulacji płac działa obecnie w sposób regresywny – pogłębiając istniejące nierówności i uprzywilejowując określone stanowiska.

Fałszywy jest też zarzut, jakoby nasze działania miały na celu opóźnienie wypłat. Przeciwnie – mimo zastrzeżeń i braku realnych konsultacji, podpisaliśmy porozumienie, by nie narażać pracowników na dalsze opóźnienia. W zapytaniu wskazaliśmy jednak jasno, że jeśli w przyszłości nie dojdzie do rzeczywistego dialogu, skorzystamy z przysługujących nam ustawowych środków nacisku. Jako niezależna organizacja związkowa mamy do tego pełne prawo. Chcemy jasno podkreślić, że wbrew temu, co sugeruje pan Fróg, niepodpisanie porozumienia nie jest równoznaczne z „blokowaniem podwyżek”. To wypisz wymaluj przykład manipulacji, której celem nie jest odniesienie się do naszych postulatów, lecz stygmatyzowanie organizacji, która domaga się sprawiedliwości i przejrzystości. Uważamy, że takie praktyki, polegające na wywieraniu presji społecznej i szantażowaniu opinii publicznej, są sprzeczne z zasadami równego partnerstwa i uczciwego dialogu społecznego.

Dlatego ponawiamy nasze stanowisko:

  • domagamy się rzeczywistego zróżnicowania podwyżek, zwłaszcza na korzyść najniżej wynagradzanych, zarówno nauczycieli akademickich jak i pracowników niebędących nauczycielami akademickimi;
  • oczekujemy przebudowy tabel zaszeregowań – obecny układ jest anachroniczny i nieprzejrzysty, umożliwiający różnicowanie płac bez jasnych kryteriów merytorycznych;
  • domagamy się stworzenia (na wzór innych uczelni) systemu motywacyjnego dla nauczycieli akademickich, aby móc różnicować wynagrodzenia w obrębie poszczególnych stanowisk;
  • żądamy upublicznienia danych dotyczących struktury zatrudnienia (liczby etatów dla poszczególnych stanowisk i kategorii zaszeregowania – ostatnia opublikowana została w 2023 r. – załącznik 3) oraz rozpoczęcia szerokiej debaty nad reformą systemu wynagradzania.

Uczelnia publiczna to nie korporacja ani układ zamknięty – to wspólnota, w której każda grupa zawodowa powinna być traktowana z godnością i uwzględniana w podejmowaniu decyzji. Natomiast próby marginalizacji naszego związku zawodowego są nie tylko nieskuteczne, ale również szkodliwe – nie dla nas, ale dla całej społeczności UKEN.

Oświadczamy, że będziemy nadal konsekwentnie i odważnie zabierać głos w sprawach, które dotyczą interesów pracowniczych – niezależnie od tego, jak bardzo niektórym osobom może to przeszkadzać.

Kategorie
Opinie i analizy

W odpowiedzi na stanowisko UKEN dot. zarzutów o obstrukcję procesową stosowaną przez Rektora Borka

W dniu 25 marca br. w krakowskim serwisie informacyjnym LoveKrakow.pl ukazał się artykuł pt. „UKEN odpowiada na nasze pytania i zarzuty związkowców. >>Rektor nie nadużywa prawa do obrony<<”. W związku z jego treścią pragniemy odnieść się do zacytowanej wypowiedzi Adama Gliksmana, kierownika Działu Promocji UKEN, która – naszym zdaniem – jest niepełna i w niektórych miejscach rozmija się z prawdą:

Obstrukcja procesowa – Uważamy, że po stronie Rektora Piotra Borka miały miejsce działania, które można zakwalifikować jako celową obstrukcję postępowania sądowego. Przykładem są seryjnie składane, tuż przed rozprawami, wnioski o wyłączenie sędziów. Zdarzyło się, że jednego dnia złożono kilka takich wniosków wobec różnych sędziów – na wszelki wypadek, gdyby któryś z nich został wylosowany do rozpoznania sprawy. Dodatkowo, obwiniony unikał odbioru zawiadomień o terminach rozpraw, powołując się na rozmaite okoliczności – w tym zaświadczenia lekarskie – mimo że jednocześnie wykonywał wszystkie obowiązki służbowe i zawodowe.

Wniosek o obrońcę z urzędu – Wątpliwości budzi również sytuacja, w której Rektor Borek zrezygnował nagle z dotychczasowego obrońcy (tłumacząc to „utratą zaufania”) i złożył wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu tuż przed przedawnieniem ostatniego z zarzutów. Tymczasem ten sam adwokat nadal reprezentuje Rektora w innych postępowaniach, a jego współpracownica – aplikantka adwokacka – brała udział w rozprawach i sporządzała szczegółowe notatki w czasie nieobecności mecenasa.

Znamienne jest to, że w wypowiedzi przedstawiciela UKEN zabrakło odniesienia się do tych jakże istsotnych dla oceny sytuacji faktów.

Liczba spraw sądowych – Nieprawdą jest, jakoby związkowcy przekazywali rozbieżne informacje dotyczące liczby toczących się spraw sądowych. Problem tkwił raczej w nieprecyzyjnym pytaniu redakcji LoveKrakow.pl, które dotyczyło jedynie „spraw przeciwko Rektorowi”. Tymczasem: – dwa postępowania w sprawie o wykroczenia przeciwko Piotrowi Borkowi zostały wszczęte przez Państwową Inspekcję Pracy – jedna z nich uległa niedawno przedawnieniu, druga, po uchyleniu wcześniejszego postanowienia o umorzeniu, ma rozpocząć się 10 kwietnia br. Ponadto ponad 30 spraw zostało wniesionych przez byłych pracowników przeciwko uczelni, reprezentowanej przez Rektora Borka, w sądach pracy. Należy podkreślić, że UKEN nie wygrała dotąd ani jednej z nich, a kilkunacie spraw zakończyło się już prawomocnymi wyrokami. W każdym przypadku sądy uznały zwolnienia za bezprawne, a uczelnia została zobowiązana do wypłaty odszkodowań lub pzrywrócenia parcowników do pracy.

Przywracanie do pracy – Również twierdzenie, jakoby UKEN respektowała orzeczenia sądów w sprawach przywrócenia do pracy, nie znajduje potwierdzenia w faktach. Sąd orzekał o przywróceniu do pracy bez dodatkowych warunków, tymczasem uczelnia interpretuje te wyroki na własną rękę. Osobom obecnie zatrudnionym w innych instytucjach nakazuje się natychmiastowe rozwiązanie obowiązujących umów – jeszcze przed uprawomocnieniem się orzeczenia, często w środku semestru. Praktyka ta jest niezgodna ze standardami akademickimi, zgodnie z którymi obowiązki dydaktyczne kończy się wraz z końcem semestru – w lutym lub wrześniu. UKEN tych zasad niestety nie przestrzega. W przypadku jednej z przywróconych osób, dr hab. Niny Podleszańskiej, uczelnia dodatkowo wykazała złą wolę, deklarując, że nie wyrazi zgody na jej drugi etat na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie obecnie pracuje.

Kategorie
Opinie i analizy

Gdy prawo milczy, sumienie musi mówić…

Wydarzenia ostatnich dnia zmuszają do refleksji i podsumowań.

Jak powiedział kiedyś Timothy Snyder, mamy niewielki wpływ na okoliczności, w których żyjemy. Mamy jednak całkowicie wolny wybór, jak się zachować wobec tych okoliczności – możemy się im podporządkować, dać się zastraszyć, pokornie zgiąć przed nimi kark, bądź też skupić się wyłącznie na sobie i przestać ufać komukolwiek.

Można też zapomnieć o tym, co cztery lata temu nazwane zostało szumnie „restrukturyzacją”, nie chcieć pamiętać o tych, których zwolniono, zmuszono do odejścia lub zastraszono, można udawać, że sytuacja na naszej uczelni jest tak dobra, jak nigdy dotąd, że nie rządzi w niej cynizm, donosicielstwo, naigrywanie się z prawa i ucieczka przed odpowiedzialnością.

Ostatnia rozprawa sądowa, która odbyła się w dniu 21.03.2025 r., a także rozprawy wcześniejsze, w których uczestniczyliśmy i o których pisaliśmy, tylko pozornie świadczyć mogą o naszej przegranej. Uważamy bowiem, że jest to nasze moralne zwycięstwo, ponieważ od samego początku nasza siła jest „siłą bezsilnych” – nie polega na awanturnictwie, jak chcieliby to widzieć niektórzy, lecz na demaskowaniu kłamstwa, nieprawości, cynizmu i tchórzostwa. A w ostatnich dniach te anty-wartości ujawniły się ze szczególną mocą!

Prezydium KM OZZ “Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE

Kategorie
Oficjalne opinie i pisma

“Spektakl pozorów” zamiast sprawiedliwości – głos pokrzywdzonych

Drogie Koleżanki, Drodzy Koledzy,

w sobotę, 22 marca, przedawnia się wykroczenie rektora Borka polegające na zwolnieniu nas, chronionych związkowczyń. Spodziewałyśmy się tego, ale i tak boli… Żałosny był, w piątek, 21 marca, spektakl odrzucania przez neosędziego wszelkich argumentów naszego obrońcy i inspektora PIP – że rektor Borek od pół roku wykonuje działania pozorne, że wyklucza seriami sędziów na dzień przed rozprawą, że się ukrywa i nie podejmuje wezwań, że idzie na podejrzane zwolnienia… Wszystko to na nic, bo neosędzia Piotr Kowalski najwyraźniej postanowił juz dawno, że pomoże rektorowi uniknąć kary na tym etapie. Wszyscy obecni na sali – poza sędzią oczywiście – uznali, że to była porażka wymiaru sprawiedliwości.

My jednak wiemy, że nie odpuścimy i od przyszłego tygodnia idziemy dalej. Są jeszcze drogi skarg i odwołań, które skrupulatnie wykorzystamy.

W mediach (Radio Kraków, TVP Kraków, GW) jest spory oddźwięk, wydaje się też, że oburzenie na skandaliczną postawę rektora Borka osiągnęło krytyczny poziom. Ilu dowodów na jego bezkarność potrzebuje jeszcze Ministerstwo? Czy jeśli Minister zawezwie rektora Borka, to również wtedy żona powie, że wyszedł z domu w nieznanym kierunku? Rozwój akcji może jeszcze nas zadziwić, ale … czy nie dość smutnych i niemoralnych historii? Chciałybyśmy móc wreszcie normalnie pracować, nie kryć się po kątach i nie spodziewać się po ludziach podłych oportunizmów.

Dziękujemy wszystkim, którzy dziś z nami byli. Dziękujemy tym, którzy nas wspierają na różne sposoby.

Katarzyna Parys

Nina Podleszańska

Anna Stolińska

Ewa Żmijewska

Kategorie
Oficjalne opinie i pisma

Opinia w sprawie propozycji regulacji płac pracowników UKEN – styczeń 2025

W odpowiedzi na pismo z dnia 6 marca 2025 r. dotyczące konsultacji propozycji regulacji płac pracowników uczelni od stycznia 2025 r., niniejszym przedstawiamy naszą opinię w tej sprawie.

Z zadowoleniem przyjmujemy decyzję o zróżnicowaniu procentowych podwyżek wynagrodzeń nauczycieli akademickich, uwzględniającą wyższe podwyżki dla osób z najniższymi wynagrodzeniami. Uważamy jednak, że różnice te powinny być większe, gdyż obecne wartości nominalne podwyżek nadal nie niwelują znaczących dysproporcji płacowych w tej grupie zawodowej.

Zaskoczenie budzi natomiast brak zróżnicowania procentowego podwyżek wśród pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. Taka decyzja jest niezrozumiała, ponieważ prowadzi do dalszego pogłębiania nierówności płacowych w tej grupie zawodowej oraz może sprzyjać negatywnym zjawiskom związanym z awansem pracowników. W związku z tym ponownie apelujemy do Pana Rektora o uproszczenie tabeli zaszeregowania pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. Nowa tabela powinna zawierać mniej kategorii oraz grup zaszeregowania. Dodatkowo proponujemy, aby w tej grupie – podobnie jak w przypadku nauczycieli akademickich – podwyżki były zróżnicowane procentowo w zależności od kategorii zaszeregowania, co pozwoliłoby na zmniejszenie dużych różnic płacowych między najmniej i najwyżej zarabiającymi pracownikami (Kat. I: 4412,00 zł – kat. XIV: 15 203,00 zł).

Chcielibyśmy również zwrócić uwagę na istotną kwestię związaną z różnicami w poziomie wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami akademickimi i nauczycieli akademickich. Wprowadzenie w propozycji podwyżek na podobnym poziomie procentowym (ok. 4%) dla obu grup sprawia, że realny wzrost wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami akademickimi jest znacznie wyższy ze względu na stałą premię regulaminową w wysokości 20% naliczaną od podstawy. Warto podkreślić, że nauczyciele akademiccy nie otrzymują tego rodzaju premii, co skutkuje realnie niższymi wynagrodzeniami w porównaniu do pracowników niebędących nauczycielami akademickimi.

Analizując przedstawione rozwiązania, zauważamy, że wynagrodzenie pracownika kategorii VIII po uwzględnieniu premii regulaminowej staje się porównywalne z wynagrodzeniem profesora uczelni, a w wyższych kategoriach je przewyższa. Przykładowo, osoby zatrudnione od kategorii XII (np. starsi specjaliści) zarabiają więcej niż profesor tytularny. Skrajnym przypadkiem jest sytuacja pracownika z XIV kategorią zaszeregowania, którego wynagrodzenie – po doliczeniu premii – może przekroczyć 18 tys. zł, co przewyższa wynagrodzenie prorektora. W celu identyfikacj poszczególnych stanowisk pracy odsyłamy do załaczonej tabeli ).

Uważamy, że w pierwszej kolejności należy dążyć do znaczącego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli akademickich. Jednocześnie wynagrodzenia na najwyższych stanowiskach pracowników niebędących nauczycielami akademickimi nie powinny rosnąć w tym samym tempie, gdyż już osiągnęły bardzo wysoki poziom. Konieczne jest natomiast większe podniesienie wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami akademickimi o niższych kategoriach zaszeregowania, ponieważ ich płace niewiele przewyższają minimalne wynagrodzenie krajowe.

Pomimo powyższych zastrzeżeń, wykazując dobrą wolę i nie chcąc opóźniać wypłaty podwyżek – zwłaszcza że pozostałe związki zawodowe pozytywnie zaopiniowały tę propozycję – deklarujemy gotowość do podpisania zaproponowanego porozumienia. Jednocześnie apelujemy do Pana Rektora oraz pozostałych związków zawodowych o poważną, partnerską debatę nad regulacją płac w przyszłości. Liczymy, że uda nam się wspólnie wypracować sprawiedliwy system wynagrodzeń, który uwzględni potrzeby wszystkich grup zawodowych.

Kategorie
Informacje

Nielegalne oceny okresowe, czyli Rektor idzie w zaparte pomimo twardych faktów

We wpisie z dnia 13 grudnia 2024 r. informowaliśmy o rozpoczęciu przez Rektora UKEN nowej tury ocen okresowych na podstawie zarządzenia, które zostało uznane przez Ministra Nauki za niezgodne z prawem. Przypomnijmy, że Minister już w marcu 2024 r. wezwał Rektora UKEN do usunięcia skutków naruszenia prawa, co przede wszystkim należy rozumieć jako możliwie najszybsze wprowadzenie zgodnych z prawem zasad okresowej oceny pracowników. Jednocześnie Minister zasugerował, żeby do czasu wprowadzenia nowych zasad Rektor przyjął w porozumieniu ze związkami zawodowymi rozwiązania przejściowe. O tym, jak pilna była ta sprawa w ocenie Ministra, niech świadczy fakt, że w piśmie z dnia 22 marca 2024 r. Minister prosił Rektora o przekazanie informacji o uzgodnieniach ze związkami zawodowymi do dnia 31 marca 2024 r.

Ale dla Pana Rektora ani przepisy przejściowe, ani — co ważniejsze –wprowadzenie zgodnych z prawem zasad oceny pracowniczej sprawami pilnymi zdecydowanie nie były i nie są. Rektor nie widzi problemu w tym, że w Uczelni obowiązują niezgodne z prawem rozwiązania i bez mrugnięcia okiem zarządza nową turę ocen pracowniczych. W naszej ocenie jest to przykład rażącego lekceważenia prawa, ze szkodą dla Uczelni, a zwłaszcza dla jej pracowników. Minister napisał blisko rok temu, że “dokonywanie ocen okresowych na podstawie Zarządzenia Nr R.Z.0211.22.2023 może być rozpatrywane pod kątem uporczywego naruszania obowiązujących przepisów prawa” i w naszej ocenie dokładnie z tym mamy do czynienia.

To zresztą tylko jeden z przykładów uporczywego naruszania prawa przez Rektora UKEN, prof. dr hab. Piotra Borka. Jak Państwo zapewne wiecie, podstawą do toczącego się w MNiSW postępowania o odwołanie prof. Borka z funkcji Rektora jest uporczywe naruszanie prawa, w tym zwłaszcza niezgodne z prawem zwalnianie pracowników. Proszę nie wierzyć narracji, że Pan Rektor miałby zostać odwołany za restrukturyzację — zgodna z prawem restrukturyzacja nie mogłaby być podstawą takiego postępowania. Niezależnie od decyzji Ministra w trwającym nadal postępowaniu, należy podkreślić, że uporczywe łamanie prawa potwierdziły w swoich opiniach zarówno Rada Główna Szkolnictwa Wyższego i Nauki, jak i Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Warto również dodać, że do sześciu prawomocnych wyroków sądu pracy, do których odnosił się Minister, KRASP i RGSWiN, doszło od tamtetj pory drugie tyle. Obecnie Pan Rektor ma na koncie już 12 prawomocnych wyroków. Sprawa niezgodnych z prawem ocen okresowych to tylko kolejny element tej samej układanki.

Na marginesie zauważmy, że nasza światła Rada Uczelni nie widzi problemu w tym, że Rektor uporczywie łamie prawo, na co dowodów nieustannie przybywa. Wręcz przeciwnie: nie będąc stroną w postępowaniu, śle do Ministerstwa wnioski o umorzenie postępowania ws. odwołania Rektora UKEN. Tak wygląda szacunek do prawa członków naszej Rady. Zgodnie z naszymi przewidywaniami, Rady Uczelni w obecnym składzie nie sposób uznać za niezależny organ, zdolny do faktycznego, obiektywnego monitorowania działań Rektora i reagowania na nieprawidłowości.

Dla porządku wypada jeszcze wspomnieć, że w odpowiedzi na naszą interwencję z 10 grudnia 2024 r. Rektor (z upoważnienia którego na nasze pismo odpisała Pani mgr Aneta Wójcik) za swoją bezczynność w sprawie wprowadzenia nowych, zgodnych z prawem zasad oceny okresowej nauczycieli akademickich obarcza winą… Ministerstwo. (Ponieważ Pan Rektor przy każdej możliwej okazji oskarża Inicjatywę Pracowniczą o rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, udostępniamy rzeczone pismo tutaj, na wypadek gdyby ktoś chciał zweryfikować prawdziwość naszych słów. Pismo jest długie, zawiłe i pełne samozadowolenia.) Otóż, argumentuje w swoim piśmie Pani Wójcik w imieniu Rektora, nie wiedział on, w jaki sposób wprowadzić rozwiązania przejściowe i zwrócił się do Ministerstwa z prośbą o wytyczne. “Do dnia dzisiejszego Ministerstwo nie przedstawiło Uczelni wykładni w ww. kwestii”, skarży się Pan Rektor. I to, zdaniem Pana Rektora, upoważnia go do przeprowadzania kolejnych ocen pracowniczych na podstawie niezgodnych z ustawą zasad.

Pan Minister chyba nie jest pod wrażeniem tego argumentu, gdyż w piśmie do Rektora z dnia 18 lutego 2025 r. konstatuje wprost:

Równocześnie, w związku z oczekiwaniami Pana Rektora odnośnie do uzgodnienia z Ministerstwem kwestii stosowania odpowiednich, wewnętrznych regulacji w zakresie oceny nauczycieli akademickich ponownie podkreślam, iż Minister Nauki […] nie jest uczestnikiem procesu tworzenia w Uczelni prawa wewnątrzzakładowego, w tym także usuwania skutków naruszenia prawa.

W Inicjatywie Pracowniczej możemy tylko westchnąć: gdyby tylko Pan Rektor wysłuchał naszych słusznych argumentów i wycofał zarządzenie R.Z.0211.22.2023 wkrótce po jego ogłoszeniu, dzisiaj nie musielibyśmy opisywać tej smutnej sagi, która glorii naszej Uczelni nie przynosi. Kto w tej sytuacji działał na szkodę Uczelni, a kto próbował uchronić ją przed błędnymi i bezprawnymi decyzjami o dalekosiężnych konsekwencjach?