Autor: inicjatywaup

Szanowny Państwo,

poniżej zamieszczamy treść pisma skierowanego do JM Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, wyrażające nasz stanowczy sprzeciw wobec dopuszczenia do prowadzenia agitacji wyborczej na terenie uczelni oraz zawierające konkretne postulaty i żądania działań naprawczych.

Kraków, 9.05.2025

 JM Rektor

Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

w Krakowie

Prof. dr hab. Piotr Borek

Szanowny Panie Rektorze

Komisja Międzyzakładowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza” przy Uniwersytecie Komisji Edukacji Narodowej i Nowej Erze wyraża stanowczy sprzeciw wobec dopuszczenia przez władze UKEN do prowadzenia agitacji politycznej na terenie uczelni publicznej.

W ostatnich dniach w holu głównym budynku przy ul. Podchorążych 2, w centralnym i ogólnodostępnym miejscu uczelni, ustawiono na sztaludze tablicę zawierającą treści o jednoznacznie agitacyjnym charakterze. Materiały te, firmowane przez KU NSZZ „Solidarność”, otwarcie promują kandydata w wyborach prezydenckich 2025 – dr. Karola Nawrockiego. Widniejące na niej hasła, m.in. „naszym kandydatem na prezydenta jest dr Karol Nawrocki”, stanowią jawną formę agitacji politycznej, co zostało jednoznacznie potwierdzone przez Krajowe Biuro Wyborcze i opisane w ogólnopolskiej prasie.

Na tablicy umieszczono także treści o charakterze ksenofobicznym, nienawistnym i dyskryminującym, w tym wezwania do „odrzucenia chorych, lewackich ideologii na czele z LGBT” czy zatrzymania „niekontrolowanej migracji bardzo groźnych bandytów islamskich”. Tego rodzaju przekazy rażąco naruszają zasady współżycia społecznego i godzą w poczucie bezpieczeństwa pracowników oraz studentów UKEN.

Dodatkowo,  autorzy tablicy zaatakowali premiera Donalda Tuska i jego ministrów, przedstawiając ich w sposób obraźliwy:

„należy bezwzględnie odsunąć od rządów Donalda Tuska i jego starannie dobraną niekompetentną zgraję współpracowników. To on wraz z przyboczną ekipą zaprzedał się bez reszty niebezpiecznym dla nas interesom imperialnym Niemiec.”

Tego typu treści nie tylko naruszają normy debaty publicznej, ale są jawnym przejawem politycznej nienawiści, niegodnym przestrzeni akademickiej. Sposób ich eksponowania i forma mogą prowadzić do zakłócenia normalnego funkcjonowania zakładu pracy, jakim jest uczelnia.

Zwracamy uwagę, że tablica została umieszczona nie w przydzielonej gablocie związkowej, lecz w przestrzeni wspólnej uczelni. Zgodnie z obowiązującymi na UKEN zasadami, każda ekspozycja poza wyznaczoną gablotą wymaga pisemnej zgody władz uczelni. Potwierdzają to wiadomości e-mail otrzymane przez nasz związek zawodowy od kierownika administracyjnego budynku (z 14 lutego 2022 r.) oraz Kanclerza UKEN (z 28 lutego 2022 r.). W korespondencji tej wskazano jednoznacznie, że:

„jest zwyczajowa zasada składania na piśmie prośby (z opisem i terminem umieszczenia tablic) o wyrażenie zgody na umieszczenie tablicy (zgodę udziela Pan Kanclerz). Dział Administracyjno-Gospodarczy otrzymuje taką decyzję do wiadomości, wówczas sprawę uważa się za formalnie załatwioną”.

Dodatkowo, ówczesny Kanclerz uczelni zastrzegł, że ekspozycja jest możliwa jedynie po zaakceptowaniu treści — pod warunkiem, że „nie narusza ona dobrych obyczajów, polityki oraz stosunków międzynarodowych”. Tym samym, umieszczenie tablicy w holu głównym (również przed gablotą NSZZ „Solidarność”) wymagało zgody władz uczelni i uzgodnienia miejsca prezentacji. Brak reakcji ze strony Rektora może być więc odebrany jako milcząca akceptacja nie tylko formy, ale i treści tej ekspozycji.

Zgodnie z Kodeksem Dobrych Praktyk w Szkołach Wyższych, w punkcie 16 zatytułowanym „Troska o właściwe miejsce uczelni w życiu publicznym”, zapisano:

„Mając na uwadze społeczną rangę uczelni, a zarazem właściwą jej apolityczność, rektor z jednej strony zachęca do wrażliwości społecznej pracowników i studentów uczelni, a nawet do aktywnego udziału w życiu publicznym, z drugiej jednak, przestrzegając zasady bezstronności i neutralności politycznej uczelni, chroni ją przed wykorzystaniem jej do celów politycznych. (…) Rektor dokłada starań, aby nie eksponowano poglądów politycznych w czasie zajęć dydaktycznych i nie pozwala na umieszczanie na terenie uczelni haseł lub plakatów o podobnym charakterze, chroni też symbole uczelniane przed takim ich użyciem.”

(Kodeks Dobrych Praktyk w Szkołach Wyższych, Fundacja Rektorów Polskich, 2007)

Dodatkowo zwracamy uwagę na treści zamieszczane od dłuższego czasu w gablocie KU NSZZ „Solidarność”, które noszą znamiona mowy nienawiści i wizualnych gróźb. Rysunki palonych na stosie postaci, martwych ptaków, fragmentów zwierząt, a także zamykanych w klatkach i wieszanych kotów — stanowiących symbol naszego związku zawodowego — nie tylko wzbudzają silny niepokój, ale budzą również uzasadnione obawy o bezpieczeństwo fizyczne członków naszej organizacji. Tego typu przekazy mogą być odczytywane jako formy zastraszania i wezwania do przemocy. W obecnej rzeczywistości, gdy na uczelniach w Polsce dochodzi do aktów agresji wobec pracowników, odpowiedzialność za zapewnienie bezpiecznego i wolnego od nienawiści środowiska akademickiego spoczywa w sposób szczególny na władzach uczelni — z Rektorem na czele.

W związku z powyższym:

1. Żądamy natychmiastowego usunięcia tablicy agitacyjnej na rzecz kandydata na prezydenta dr. Karola Nawrockiego oraz wyjaśnienia okoliczności jej umieszczenia. Zwracamy uwagę, że funkcję Kanclerza UKEN, odpowiedzialnego za wyrażanie zgody na umieszczanie materiałów informacyjnych w przestrzeni wspólnej uczelni, pełni obecnie Prorektor ds. Kształcenia i Rozwoju, będący jednocześnie członkiem komitetu wyborczego wspomnianego kandydata. Rodzi to poważne wątpliwości co do bezstronności podejmowanych przez niego decyzji i stanowi uzasadnione podejrzenie wykorzystania apolitycznej funkcji administracyjno-zarządczej uczelni do wspierania otwartej agitacji wyborczej w przestrzeni, która z definicji powinna pozostać neutralna.
2. Wzywamy do przeglądu treści prezentowanych w przestrzeniach wspólnych uczelni i usunięcia materiałów zawierających mowę nienawiści, wezwania do przemocy lub symboliczne groźby.
3. Apelujemy do Rektora o stanowcze działania na rzecz ochrony apolitycznego charakteru UKEN oraz zapewnienia realnego bezpieczeństwa wszystkim członkom społeczności akademickiej, bez względu na ich przekonania polityczne czy światopoglądowe – zarówno w wymiarze symbolicznym, jak i fizycznym.

Przypominamy, że wolność słowa i swoboda działania związków zawodowych kończą się tam, gdzie zaczyna się naruszanie dóbr osobistych, godności ludzkiej i zasad współżycia społecznego, a także zagrożenie bezpieczeństwa innych osób. Powinnością rektora uczelni publicznej jest nie tylko stanie na straży tych zasad, ale również podejmowanie zdecydowanych działań w sytuacjach, gdy zostają one naruszone.

Z poważaniem

dr hab. Piotr Trojański, prof. UKEN

Przewodniczący
KM OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE

Do wiadomości:

1. Pan dr inż. Marcin Kulasek – Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
2. Pani dr Karolina Zioło-Płużuk – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego
3. Pani prof. dr hab. Maria Mrówczyńska – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
4. Członkowie Rady Uczelni Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej
5. Społeczność Akademicka Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

Oświadczenie Komisji Międzyzakładowej OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE  w sprawie pisma Przewodniczącego NSZZ „Solidarność” z dnia 26 marca 2025 r.

Komisja Międzyzakładowa OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE wyraża stanowczy sprzeciw wobec treści pisma przewodniczącego NSZZ „Solidarność”, pana Jana Fróga, które – pod pozorem troski o uczelnię i jej pracowników – w rzeczywistości jest kolejnym atakiem na naszą organizację, jej członków oraz przewodniczącego, prof. Piotra Trojańskiego.

Nie jest to pierwszy przypadek, w którym pan Fróg próbuje nas nie tylko publicznie zdyskredytować, ale także odmówić nam prawa do istnienia. Nie od dzisiaj zdumiewa napastliwy ton pism, w których takie np. słowa jak „nienawiść”, „agresja”, „perfidia”, powtarzane do znudzenia od kilku lat, świadczą już tylko o autorze tych pism. I, oględnie mówiąc, nie najlepiej o nim świadczą, co wiemy od wielu naszych Koleżanek i Kolegów. Zdziwiłby się ten, kto pomyśli, że większość zgadza się z ich przekazem, opartym na manipulacjach słownych i retoryce konfrontacji. To złudne mniemanie – wiele osób milczy, choć wie, słyszy, widzi i cicho komentuje. Tajemnicą Poliszynela pozostaje bowiem fakt, że poziom zastraszenia pracowników osiągnął na naszej uczelni rozmiary niespotykane wcześniej.

Jesteśmy związkiem, który od chwili powstania ma na celu obronę praw pracowniczych, jednakże nigdy nie rościliśmy sobie prawa do reprezentowania całej społeczności akademickiej. Kampania pomówień i oszczerstw wobec nas, prowadzona jest konsekwentnie od kilku lat, nasilając się najczęściej w momentach, gdy ośmielamy się głośno mówić o systemowych nierównościach  w systemie płacowym uczelni.

List przewodniczącego NSZZ „Solidarność” jest reakcją na nasze zapytanie przedstawione przez przewodniczącego KM OZZ Inicjatywa Pracownicza na forum Senatu UKEN w dniu 24 marca br., które – w sposób rzeczowy i oparty na danych – wskazywało na głębokie i wciąż pogłębiające się dysproporcje w systemie wynagrodzeń na naszej uczelni. Na dowód załączamy jego treść (załącznik 1).

Chcemy podkreślić, że wystąpienie prof. Piotra Trojańskiego nie było wymierzone w żadną grupę zawodową ani organizację związkową – przeciwnie, dotyczyło mechanizmów przyznawania podwyżek, które systemowo premiują osoby już bardzo dobrze wynagradzane, kosztem tych, którzy zarabiają najmniej. Przewodniczący „Inicjatywy Pracowniczej” wskazał na duże rozwarstwienie płacowe wewnątrz poszczególnych grup zawodowych oraz zwrócił uwagę na konieczność porównywania realnych wynagrodzeń z uwzględnieniem premii regulaminowych (20%), które należą się pracownikom niebędącym nauczycielami akademickimi. Pismo wskazywało również na wadliwy – w naszej ocenie – system wartościowania stanowisk pracy pozwalający na duże dysproporcje w wysokości wynagrodzeń (nawet 100%) osób zajmujących te same stanowiska z uwagi na przyporządkowanie ich do kilku kategorii zaszeregowania (załącznik 2). Ordynarnym kłamstwem jest twierdzenie, jakoby „Inicjatywa Pracownicza” w jakikolwiek sposób „atakowała” pracowników niebędących nauczycielami akademickimi, co będzie oczywiste dla każdego, kto zechce zapoznać się z merytorycznymi argumentami prezentowanymi przez nasz związek nie od dziś.

Fakty, jak wiadomo, to „najbardziej uparta rzecz pod słońcem”. Zamiast jednak odnieść się do przedstawionych faktów, pan Fróg zdecydował się na personalny atak, nie po raz pierwszy próbując przedstawić Inicjatywę Pracowniczą jako organizację destrukcyjną, konfliktową i nieodpowiedzialną. Taka strategia jest przejrzysta i niestety dobrze znana – służy obronie własnych przywilejów oraz utrzymaniu status quo, którego – jak można przypuszczać – sam autor pisma jest beneficjentem. Kiedy nie ma się argumentów, trzeba zastosować retorykę konfrontacji i zaatakować oponenta – wtedy ciężar odpowiedzialności zostanie przerzucony na niego.

W swoim piśmie pan Fróg zarzuca nam działania „dzielące środowisko pracownicze” – tymczasem to nasz związek od lat:

• wskazuje na nieadekwatność i niesprawiedliwość obecnego systemu zaszeregowań pracowników niebędących nauczycielami akademickimi,
• domaga się przejrzystości mechanizmów regulacji płac i rzeczywistego dialogu ze stroną społeczną,
• upomina się o sprawiedliwe podwyżki dla najniżej wynagradzanych zarówno nauczycieli akademickich jak i pracowników obsługi i administracji.

Jednocześnie „Inicjatywa Pracownicza” nigdy nie negowała potrzeby różnicowania płac w oparciu o transparentne kryteria merytoryczne. Pan Fróg całkowicie pomija meritum naszego stanowiska, przekazanego w wystąpieniu prof. Piotra Trojańskiego, koncentrując się na próbie zdyskredytowania naszego przewodniczącego i podważenia naszej wiarygodności jako związku. Jednocześnie całkowicie przemilcza zawarte w zapytaniu dane, które pokazują, że system regulacji płac działa obecnie w sposób regresywny – pogłębiając istniejące nierówności i uprzywilejowując określone stanowiska.

Fałszywy jest też zarzut, jakoby nasze działania miały na celu opóźnienie wypłat. Przeciwnie – mimo zastrzeżeń i braku realnych konsultacji, podpisaliśmy porozumienie, by nie narażać pracowników na dalsze opóźnienia. W zapytaniu wskazaliśmy jednak jasno, że jeśli w przyszłości nie dojdzie do rzeczywistego dialogu, skorzystamy z przysługujących nam ustawowych środków nacisku. Jako niezależna organizacja związkowa mamy do tego pełne prawo. Chcemy jasno podkreślić, że wbrew temu, co sugeruje pan Fróg, niepodpisanie porozumienia nie jest równoznaczne z „blokowaniem podwyżek”. To wypisz wymaluj przykład manipulacji, której celem nie jest odniesienie się do naszych postulatów, lecz stygmatyzowanie organizacji, która domaga się sprawiedliwości i przejrzystości. Uważamy, że takie praktyki, polegające na wywieraniu presji społecznej i szantażowaniu opinii publicznej, są sprzeczne z zasadami równego partnerstwa i uczciwego dialogu społecznego.

Dlatego ponawiamy nasze stanowisko:

• domagamy się rzeczywistego zróżnicowania podwyżek, zwłaszcza na korzyść najniżej wynagradzanych, zarówno nauczycieli akademickich jak i pracowników niebędących nauczycielami akademickimi;
• oczekujemy przebudowy tabel zaszeregowań – obecny układ jest anachroniczny i nieprzejrzysty, umożliwiający różnicowanie płac bez jasnych kryteriów merytorycznych;
• domagamy się stworzenia (na wzór innych uczelni) systemu motywacyjnego dla nauczycieli akademickich, aby móc różnicować wynagrodzenia w obrębie poszczególnych stanowisk;
• żądamy upublicznienia danych dotyczących struktury zatrudnienia (liczby etatów dla poszczególnych stanowisk i kategorii zaszeregowania – ostatnia opublikowana została w 2023 r. – załącznik 3) oraz rozpoczęcia szerokiej debaty nad reformą systemu wynagradzania.

Uczelnia publiczna to nie korporacja ani układ zamknięty – to wspólnota, w której każda grupa zawodowa powinna być traktowana z godnością i uwzględniana w podejmowaniu decyzji. Natomiast próby marginalizacji naszego związku zawodowego są nie tylko nieskuteczne, ale również szkodliwe – nie dla nas, ale dla całej społeczności UKEN.

Oświadczamy, że będziemy nadal konsekwentnie i odważnie zabierać głos w sprawach, które dotyczą interesów pracowniczych – niezależnie od tego, jak bardzo niektórym osobom może to przeszkadzać.

W odpowiedzi na pismo z dnia 6 marca 2025 r. dotyczące konsultacji propozycji regulacji płac pracowników uczelni od stycznia 2025 r., niniejszym przedstawiamy naszą opinię w tej sprawie.

Z zadowoleniem przyjmujemy decyzję o zróżnicowaniu procentowych podwyżek wynagrodzeń nauczycieli akademickich, uwzględniającą wyższe podwyżki dla osób z najniższymi wynagrodzeniami. Uważamy jednak, że różnice te powinny być większe, gdyż obecne wartości nominalne podwyżek nadal nie niwelują znaczących dysproporcji płacowych w tej grupie zawodowej.

Zaskoczenie budzi natomiast brak zróżnicowania procentowego podwyżek wśród pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. Taka decyzja jest niezrozumiała, ponieważ prowadzi do dalszego pogłębiania nierówności płacowych w tej grupie zawodowej oraz może sprzyjać negatywnym zjawiskom związanym z awansem pracowników. W związku z tym ponownie apelujemy do Pana Rektora o uproszczenie tabeli zaszeregowania pracowników niebędących nauczycielami akademickimi. Nowa tabela powinna zawierać mniej kategorii oraz grup zaszeregowania. Dodatkowo proponujemy, aby w tej grupie – podobnie jak w przypadku nauczycieli akademickich – podwyżki były zróżnicowane procentowo w zależności od kategorii zaszeregowania, co pozwoliłoby na zmniejszenie dużych różnic płacowych między najmniej i najwyżej zarabiającymi pracownikami (Kat. I: 4412,00 zł – kat. XIV: 15 203,00 zł).

Chcielibyśmy również zwrócić uwagę na istotną kwestię związaną z różnicami w poziomie wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami akademickimi i nauczycieli akademickich. Wprowadzenie w propozycji podwyżek na podobnym poziomie procentowym (ok. 4%) dla obu grup sprawia, że realny wzrost wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami akademickimi jest znacznie wyższy ze względu na stałą premię regulaminową w wysokości 20% naliczaną od podstawy. Warto podkreślić, że nauczyciele akademiccy nie otrzymują tego rodzaju premii, co skutkuje realnie niższymi wynagrodzeniami w porównaniu do pracowników niebędących nauczycielami akademickimi.

Analizując przedstawione rozwiązania, zauważamy, że wynagrodzenie pracownika kategorii VIII po uwzględnieniu premii regulaminowej staje się porównywalne z wynagrodzeniem profesora uczelni, a w wyższych kategoriach je przewyższa. Przykładowo, osoby zatrudnione od kategorii XII (np. starsi specjaliści) zarabiają więcej niż profesor tytularny. Skrajnym przypadkiem jest sytuacja pracownika z XIV kategorią zaszeregowania, którego wynagrodzenie – po doliczeniu premii – może przekroczyć 18 tys. zł, co przewyższa wynagrodzenie prorektora. W celu identyfikacj poszczególnych stanowisk pracy odsyłamy do załaczonej tabeli ).

Uważamy, że w pierwszej kolejności należy dążyć do znaczącego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli akademickich. Jednocześnie wynagrodzenia na najwyższych stanowiskach pracowników niebędących nauczycielami akademickimi nie powinny rosnąć w tym samym tempie, gdyż już osiągnęły bardzo wysoki poziom. Konieczne jest natomiast większe podniesienie wynagrodzeń pracowników niebędących nauczycielami akademickimi o niższych kategoriach zaszeregowania, ponieważ ich płace niewiele przewyższają minimalne wynagrodzenie krajowe.

Pomimo powyższych zastrzeżeń, wykazując dobrą wolę i nie chcąc opóźniać wypłaty podwyżek – zwłaszcza że pozostałe związki zawodowe pozytywnie zaopiniowały tę propozycję – deklarujemy gotowość do podpisania zaproponowanego porozumienia. Jednocześnie apelujemy do Pana Rektora oraz pozostałych związków zawodowych o poważną, partnerską debatę nad regulacją płac w przyszłości. Liczymy, że uda nam się wspólnie wypracować sprawiedliwy system wynagrodzeń, który uwzględni potrzeby wszystkich grup zawodowych.