Kategoria: Oficjalne opinie i pisma

W związku z wszczęciem przez Ministra Nauki postępowania administracyjnego w sprawie odwołania prof. dr. hab. Piotra Borka z funkcji Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Rektor Piotr Borek wygłosił 5 września 2024 roku oświadczenie, które zostało również przekazane mediom. Oświadczenie to zawiera informacje, które mogą wprowadzać opinię publiczną w błąd, dlatego czujemy się zobowiązani, aby do nich się odnieść. Dodatkowo, stanowisko Kolegium Rektorskiego UKEN, które towarzyszyło oświadczeniu Rektora Borka, bezpodstawnie oskarża niewymieniony z nazwy związek zawodowy o „próbę destabilizowania sytuacji uniwersytetu”. Ponieważ oskarżenia te dotyczą „Inicjatywy Pracowniczej”, czujemy się zobligowani, by odpowiedzieć na te bezpodstawne zarzuty i insynuacje.

Minister Nauki podejmuje decyzje w pełni niezależnie, a nasza organizacja związkowa nie ma w tym zakresie żadnej mocy sprawczej. Naszym zadaniem jest reprezentowanie interesów pracowników i ochrona ich praw, co konsekwentnie realizujemy. „Inicjatywa Pracownicza” powstała w 2021 r. na ówczesnym Uniwersytecie Pedagogicznym, aby przeciwstawić się działaniom Rektora Piotra Borka, które w naszej ocenie były niezgodne z prawem i obyczajami akademickimi. Od tamtego czasu z najwyższą starannością dokumentowaliśmy wszelkie tego typu przypadki, wielokrotnie apelując do Rektora o zaprzestanie tych działań. Wobec braku reakcji z jego strony, podejmowaliśmy inne przewidziane prawem kroki. Nasze działania są w pełni transparentne, a wszystkie dokumenty związane z naszą działalnością można znaleźć na stronie: inicjatywa.uken.krakow.pl.

W swoim oświadczeniu Rektor Piotr Borek powołuje się na restrukturyzację „w związku z tragiczną sytuacją, w jakiej zastałem uczelnię· w 2020 r.” Istnieją twarde dowody na to, że sytuacja Uczelni w 2020 r. była daleka od „tragicznej”, ale nawet nie to jest w tym miejscu najważniejsze. Zmiany w Uczelni były powszechnie oczekiwane i znakomita większość osób, które później tworzyły „Inicjatywę Pracowniczą”, podzielała te oczekiwania. Zmiany, które w ostatnich latach przeprowadził Rektor Piotr Borek, oceniamy jednak w ogromnej mierze jako destrukcyjne dla potencjału naukowo-dydaktycznego Uczelni. Ale, powtórzmy, nie to jest w tym miejscu najważniejsze.

Najważniejsze jest to, że Rektor naruszał przepisy prawa, co potwierdzają liczne wyroki sądowe, z których część jest już prawomocna. Samych prawomocnych wyroków przed sądem pracy jest w tej chwili 8, a kolejne czekają na uprawomocnienie. Władze Uczelni nie wygrały w żadnej instancji ani jednej ze spraw przed sądem pracy, a toczy się ich w tej chwili jeszcze kilkadziesiąt. Koszty samych tylko odszkodowań sądowych za niezgodne z prawem zwolnienia przekroczyły już 150 tys. zł. Do tego należy doliczyć koszty obsługi prawnej, ugód pozasądowych i odpraw wypłacanych zwalnianym pracownikom.

Państwowa Inspekcja Pracy dwukrotnie nałożyła na Rektora Piotra Borka karę grzywny za rażące naruszenie prawa w związku ze zwalnianiem osób objętych ochroną związkową oraz osób przebywających na zwolnieniu lekarskim. W jednej z takich spraw sąd karny I instancji orzekł rażące naruszenie prawa.

Pomimo licznych ostrzeżeń ze strony „Inicjatywy Pracowniczej”, jesienią 2023 r. Rektor Piotr Borek przeprowadził wybiórczą ocenę okresową nauczycieli akademickich na podstawie własnego zarządzenia, które 25 marca 2024 r., zostało uznane przez Ministra Nauki za niezgodne z art. 128 ust. 3 zdanie 5 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W naszej ocenie konsekwencje prawne powstałej sytuacji są dla Uczelni i jej pracowników katastrofalne. Z uwagi na nieodwracalne skutki, jakie zarządzenie to spowodowało, w marcu br. Minister Nauki zobowiązał Rektora do jak najszybszego przedstawienia, w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi, przejściowego rozwiązania problemu. Rektor jednak nie zaproponował do tej pory żadnego rozwiązania w tym względzie.

To tylko kilka przykładów naruszeń prawa przez Rektora Borka. Moglibyśmy wymieniać je jeszcze długo. O tym, że przypadki te można uznać za „rażące lub uporczywe”, zadecydowali już ministerialni prawnicy, a Minister podjął stosowną decyzję.

I na koniec: w swojej obronie Rektor Piotr Borek powołuje się na „dbałość o autonomię Uniwersytetu”. Jesteśmy pewni, że wśród członków i sympatyków „Inicjatywy Pracowniczej” przy UKEN nie ma ani jednej osoby, która chciałaby autonomię uniwersytetów umniejszać. Uważamy jednak, że nawet najdalej idąca autonomia nie może zwalniać rektora z odpowiedzialności za naruszenia prawa.

I właśnie o łamanie prawa w całej tej sprawie chodzi. Apelujemy do wszystkich, żeby trzymali się udokumentowanych faktów, bo cała reszta to tylko próba mącenia wody i górnolotne narracje. Rektor Piotr Borek zapowiada, że skorzysta „z wszystkich przysługujących [mu] jako stronie uprawnień, by uchronić nasz Uniwersytet przed negatywnymi skutkami decyzji Ministra Nauki”. Szkoda, że nigdy nie podjął starań, aby uchronić nasz Uniwersytet przed negatywnymi skutkami swoich własnych niezgodnych z prawem działań.

W dniu 4 września 2024 r. otrzymaliśmy informację, że Minister Nauki, Dariusz Wieczorek, podjął decyzję o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie odwołania prof. dr. hab. Piotra Borka z funkcji Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Choć nie znamy jeszcze szczegółowego uzasadnienia tej decyzji, powołanie się przez Ministra na art. 432, ust. 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wskazuje na rażące lub uporczywe naruszenie przepisów prawa przez Rektora Borka.

Decyzja ta jest konsekwencją długotrwałego kryzysu zarządzania Uczelnią, którego można było uniknąć. Od początku swojej działalności w 2021 r. “Inicjatywa Pracownicza”, w trosce o dobro Uczelni, apelowała do Rektora o przestrzeganie przepisów prawa. Niestety nasze apele były ignorowane i odbierane jako ataki personalne. Rektor Borek nie wyciągał wniosków z kolejnych kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, wskazań ministerialnych i wyroków sądowych. Nie podejmował zalecanych działań naprawczych, uporczywie powtarzając te same błędy.

Jak wskazywaliśmy, działania Rektora Borka wielokrotnie naruszały podstawowe prawa pracownicze i związkowe. Pracownicy Uczelni byli zwalniani z naruszeniem prawa, o czym świadczy osiem, jak dotąd, prawomocnych wyroków sądowych. Przypomnijmy, że zwolnień było ponad 100, a przed sądem pracy nadal toczą się dziesiątki spraw. Zwalnianie działaczy związkowych objętych ochroną zostało uznane wyrokiem sądu karnego I instancji za rażące naruszenie prawa pracy, kolejna sprawa w toku. W 2023 r. — pomimo licznych ostrzeżeń ze strony “Inicjatywy Pracowniczej” — Rektor Borek przeprowadził ocenę okresową nauczycieli akademickich z naruszeniem przepisów ustawy, co było kolejnym dowodem na brak poszanowania prawa i doprowadziło do bezprecedensowej sytuacji prawnej, ze szkodą dla Uczelni i jej pracowników.

W przeciwieństwie do pozostałych związków zawodowych działajacych w Uniwersytecie “Inicjatywa Pracownicza” konsekwentnie i niezależnie od układów politycznych sprzeciwiała się łamaniu prawa i skrzętnie dokumentowała wszelkie tego typu przypadki. Systematycznie informowaliśmy opinię publiczną, poprzedniego i obecnego Ministra Nauki o tych i innych naruszeniach. Nasze działania były, są i pozostaną motywowane zasadami, które zebraliśmy w naszej zwięzłej Deklaracji ideowej.

Społeczność naszej Uczelni czeka teraz wyjątkowo trudny czas, który wymaga zachowania spokoju i rozwagi. Wierzymy, że decyzja Ministra stanowi punkt zwrotny i zahamuje postępujący proces degradacji Uniwersytetu. Mamy nadzieję, że już niedługo nastąpi czas odbudowy zniszczonej wspólnoty akademickiej oraz przywracania utraconego prestiżu naszej Uczelni. Liczymy na wsparcie wszystkich, którzy postrzegają Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej jako dobro wspólne, a nie jako przestrzeń do realizacji prywatnych interesów.

Do członkiń i członków KM OZZ Inicjatywy Pracowniczej przy UKEN i Nowej Erze
Do społeczności akademickiej UKEN

Dzisiaj, nie zachowując standardów komunikacji, czyli zaledwie dzień po  wystosowaniu pisma Pana Rektora, pan kierownik Adam Gliksman ogłosił komunikat o akceptacji podwyżek przez trzy pozostałe związki działające na Uczelni (w domyśle: oprócz Inicjatywy Pracowniczej). Nie dał nam tym samym możliwości kolegialnego omówienia tej sprawy, tymczasem w naszej komisji zawsze konsultujemy i podejmujemy decyzje zespołowo!

Dlatego przeciwstawiamy się stanowczo wykorzystywaniu sprawy podwyżek do dyskryminowania i stawiania w złym świetle naszego związku zawodowego, czego przejawem jest ten pospiesznie wydany komunikat. W naszej ocenie świadczy to o świadomym działaniu władz uczelni zmierzających do zdyskredytowania nas w oczach pracowników. Jest to również jawne posunięcie w kampanii wyborczej , co pracownicy UKEN z pewnością tak właśnie zrozumieją, ponieważ są już przyzwyczajeni do takich tanich trików władz uczelni.

Oświadczamy, że dziś (6.03), po odebraniu pisma pana Rektora,  poddaliśmy propozycję podwyżek konsultacjom i zdecydowaliśmy o podpisaniu porozumienia. Jednocześnie zasygnalizowaliśmy, że konsekwentnie domagamy się zmniejszenia ogromnych dysproporcji w zarobkach pomiędzy najmniej i najlepiej zarabiającymi pracownikami Uniwersytetu, zwłaszcza podniesienia wynagrodzeń lektorów, instruktorów, asystentów, adiunktów, starszych wykładowców i najniżej zaszeregowanych pracowników administracji. Mamy nadzieję, że pozostałe związki zawodowe poprą nas w tych staraniach.

Poniżej przedstawiamy nasze oficjalne stanowisko w sprawie regulacji płac “styczeń 2024”:

Kilka dni temu przewodniczący jednego ze związków zawodowych działających w UKEN zamieścił na stronie internetowej związku kolejny list adresowany do społeczności akademickiej. Nie pierwszy to raz obiektem ataku jest w nim Ogólnopolski Związek Zawodowy „Inicjatywa Pracownicza”. List, wzorcowy przykład gatunku paszkwilu, oparty na pomówieniach i insynuacjach, po raz kolejny miał na celu zdyskredytować „Inicjatywę Pracowniczą” w oczach pracowników naszego Uniwersytetu. Tymczasem, w atmosferze hejtu i zastraszania nas, w której niestety – z żalem należy stwierdzić – biorą udział także władze Uczelni, liczba członków naszego związku rośnie! Zapisują się do nas nowe osoby – także ze związku zawodowego reprezentowanego przez pana Przewodniczącego. Dlaczego tak postępują? Bo mają już dosyć jego folwarcznych rządów, obłudy i zajmowania się polityką zamiast obroną praw pracowniczych. I wybierają nasz związek, bo właśnie w nas upatrują szansę na zmiany w Uniwersytecie. Dziękujemy im bardzo i zachęcamy innych, aby poszli ich śladem.

Czytając pisma pana Przewodniczącego można odnieść wrażenie, że nigdy nie przyjął do wiadomości, że w demokratycznym świecie są ludzie, którzy mają prawo wyrażać sprzeciw wobec poczynań władzy, którą on wspiera, stać go jedynie na inwektywy, pomówienia i szkalowanie. Zdaje się, że zapomniał o tym, że powinnością każdego związku zawodowego jest obrona praw pracowniczych, a nie wchodzenie w układy z pracodawcą za cenę profitów, które taki układ przynosi. Łatwo zgadnąć, że dla pana Przewodniczącego OZZ „Inicjatywa Pracownicza” jest wrogiem, a wroga trzeba zniszczyć. Dlatego w swoim liście używa takich określeń wobec nas, jak „grupa wzajemnej adoracji”, „uzurpacja”, „wola zemsty”, „ochrona partykularnych interesów”, „pseudozwiązek”.

Pan Przewodniczący myli się, zarzucając nam brak reprezentatywności, a w podtekście nielegalność. Manipuluje faktami, które interpretuje na swój sposób. Czyni to – w co chcemy wierzyć – najprawdopodobniej z nieznajomości przepisów prawa, bo jego ignorancję w tym względzie obnaża brak powołania się na jakąkolwiek wykładnię prawną czy prawomocny wyrok. Odsyłamy zatem pana Przewodniczącego do Ustawy o związkach zawodowych, by ze zrozumieniem przeczytał art. 25[3], i dowiedział się, na czym polega i od czego zależy reprezentatywność komisji międzyzakładowej związku zawodowego. Dla ułatwienia podpowiadamy panu Przewodniczącemu, że liczebność nie jest jedynym kryterium do stwierdzenia reprezentatywności związku zawodowego. A skoro o niej mowa, to przypominamy, że do tej pory zakończyło się jedno postępowanie o ustalenie liczebności „Inicjatywy Pracowniczej” i wyrok jest dla nas korzystny (Sygn. akt IV Po 68/21/N). Z uwagi jednak na metodyczne zastrzeganie liczebności przez władze Uczelni toczą się kolejne postępowania, a co najważniejsze – jedno z nich dotyczy także ustalenia liczebności reprezentowanego przez pana Przewodniczącego związku zawodowego. Pan Przewodniczący zapomina jednak o tym niewygodnym dla siebie fakcie, bo być może się boi, że sąd zakwestionuje liczebność „jego” związku zawodowego.

Nie chce też pamiętać pan Przewodniczący o tym, jak zajadle krytykował poprzednie władze rektorskie. Na nic się zda propaganda sukcesu, którą dla odmiany teraz uprawia, wychwalając poczynania obecnych władz uczelni, bo pracownicy mają – w przeciwieństwie do pana Przewodniczącego – dobrą pamięć i dobrze wiedzą, że:

1) program wyborczy Rektora Borka nie został zrealizowany;
2) poprzedni Rektor Karolczak nie zostawił wcale wielomilionowych długów, które były jedynie wymysłem propagandy mającej uzasadnić masowe zwolnienia pracowników;
3) zaległości w składkach ZUS wynikały z obiektywnych uwarunkowań związanych z pandemią;
4) umowy śmieciowe zostały zmienione dopiero latem 2021 r. w wyniku kontroli PIP, która odbyła się na wniosek posłów Lewicy (Rektor – wbrew obietnicom wyborczym – zwlekał ponad pół roku z przekształceniem umów, bo – jak można się domyślać – było mu tak wygodnie, mógł nimi – tak zresztą jak poprzedni rektorzy – rozgrywać). Gdzie wtedy był pan Przewodniczący? Dlaczego głośno nie protestował? Czyżby znowu amnezja?
5) niższy koszt kształcenia studentów w porównaniu z UJ, którym się chwali pan Przewodniczący, skutkuje drastycznym obniżeniem jakości kształcenia. Czy to nie powinno nas martwić?
6) brak transparentnego i obiektywnego systemu nagród sprawia, że mają one charakter uznaniowy i w wielu przypadkach niewiele wspólnego z rzeczywistymi osiągnięciami. To jest raczej kupowanie głosów przed wyborami, podobnie jak i komunikat o wcześniejszej wypłacie „trzynastki”.
7) strumienie pieniędzy, które poprzedni minister rozdawał swoim „ulubionym” uczelniom zapewniły, owszem, komfort finansowy dla naszego Uniwersytetu. Rodzą się jednak pytania co będzie w przyszłości. Czy uczelnia poradzi sobie bez tych milionowych dotacji, które już najprawdopodobniej nie popłyną takimi strumieniami?

Tak, zgadzamy się, że to wszystko wymagało kolosalnej pracy i konsekwencji w działaniu, tylko że rezultaty wydają się być zgoła inne od tych, jakie przedstawia pana Przewodniczący. Wszyscy widzimy, jakiej dewastacji uległy relacje międzyludzkie i obyczaje akademickie, jak osłabiony został potencjał naukowy Uniwersytetu, nadwyrężone dobre jego imię i obniżone jakość kształcenia oraz standardy zarządzania, bo takiego chaosu organizacyjnego jak jest teraz w całej historii uczelni trudno znaleźć.

Na koniec warto przypomnieć kilka innych faktów dotyczących samego pana Przewodniczącego, o których też zdaje się zapominać i których próżno szukać na stronie internetowej „jego” organizacji związkowej.
Były ormowiec, posądzany przez byłego Kanclerza o mobbing, zastraszanie, przemoc, wskazywanie do zwolnienia niewygodnych pracowników, nadużywanie swojej pozycji i czerpanie z tego korzyści, defraudację finansów związkowych (wg jednego z członków zarządu jego związku zawodowego nie przedstawił rozliczenia z wydatkowania dużych kwot pobieranych z konta związku, nie odprowadzał składek do władz regionu), dwukrotnie otrzymał naganę Senackiej Komisji ds. Etyki za nieprzestrzeganie elementarnych zasad prowadzenia dyskusji publicznej.
Chcemy przypomnieć panu Przewodniczącemu pewną starą zasadę: zanim zaczniesz kogoś obrażać, spróbuj „dostrzec też belkę w swoim oku”.
Uczelnia nie jest prywatnym poletkiem pana Przewodniczącego, a czas „świętych krów” powoli się kończy.

Udostępniamy do ogólnej wiadomości nasze stanowisko w odpowiedzi na pismo podpisane przez P. Anetę Wójcik z dnia 18 stycznia 2024 r., skierowane — nie wiedzieć czemu — do ogółu pracowników Uczelni. Rzeczone pismo zawiera nieprawdziwe informacje, a jego jedynym celem jest kolejna próba dyskredytowania i dyskryminowania naszej organizacji związkowej. Każda manipulacja i insynuacja będzie spotykać się z naszą zdecydowaną i merytoryczną reakcją.

POBIERZ PISMO

Oświadczenie KM OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE

pobierz jako PDF

15 grudnia 2023 roku przewodniczący Komisji Uczelnianej NSZZ „Solidarność” pan mgr Jan Władysław Fróg wystosował list otwarty do społeczności akademickiej. Jako że nasz związek zawodowy „Inicjatywa Pracownicza” jest tam wymieniony, nie możemy pozostać wobec tego listu obojętni. Jesteśmy już wszyscy przyzwyczajeni do tego typu pism pana przewodniczącego, w których za każdym razem obsesyjnie wręcz skupia on swoją uwagę na naszym związku, odmawiając mu prawa bytu na uczelni, nazywając go „parazwiązkiem”, „nienormalnym” związkiem, działającym „na marginesie życia społecznego”, oskarżając nas o działania agresywne, destrukcyjne, propagandowe, na szkodę uczelni. Nie zrozumie już chyba nigdy pan Fróg, że istotą działania związków zawodowych, które ideowo nie zawsze muszą się ze sobą zgadzać, jest dbanie o przestrzeganie praw pracowniczych i ocena decyzji władz. Dotyczy to każdej instytucji i każdego zakładu pracy. Taką właśnie rolę pełni związek zawodowy „Inicjatywa Pracownicza”. Co do znaku „wygiętego kota” zalecamy panu przewodniczącemu czytanie ze zrozumieniem. Symbolem „Inicjatywy Pracowniczej” jest żbik – kuzyn z rodziny kotowatych. To znak bezkompromisowej obrony praw pracowniczych, prowadzonej przez amerykańskie, a potem europejskie związki zawodowe.

Warto przypomnieć panu przewodniczącemu Frógowi, że każdy związek zawodowy z natury rzeczy jest syndykalistyczny. Ponadto krytyczne lub odmienne poglądy nie można a priori obdarzać etykietą anarchizmu. Takie stanowisko świadczy tyleż o indolencji, co o jawnej niechęci pana Fróga wobec tych, którzy ośmielają się myśleć inaczej. NSZZ „Solidarność” to ruch społeczny, związek, nie monokultura ideowa. Powstał on także – o czym zdaje się zapominać pan Fróg – w obronie praw pracowniczych a nie wspierania pracodawcy łamiącego te prawa. W przeszłości współtworzyli go ludzie identyfikujący się z różnymi tradycjami, poglądami, z anarchizmem włącznie.

„Inicjatywa Pracownicza” w żaden sposób nie odcina się od swoich korzeni, ale też nie eksponuje swojego profilu ideowego, bo dla nas ważniejsze jest mówienie o wspólnocie,  myślenie o otwartości, pluralizmie, tolerancji, dialogu, szacunku i o te wartości się dopominamy. Arbitralność poglądów, narzucanie własnej wizji wszystkim pracownikom uczelni nie ma nic wspólnego z szacunkiem wobec podmiotowości człowieka i jego prawem do obywatelskiej niezgody.

W imię tej niezgody, ale też w trosce o przyszłość Uniwersytetu i przyszłe pokolenia, które będą się w nim kształcić uważamy, że świetności naszej uczelni nie można budować na niszczeniu tradycji, chaosie urzędniczym i ludzkiej krzywdzie. Naszą powinnością nie jest wystawianie laurek władzom uczelnianym i lokajska uniżoność wobec niej. Na dzisiejszą rzeczywistość uczelnianą spoglądamy z perspektywy tych kilku lat od chwili, kiedy władze rektorskie podjęły decyzję o restrukturyzacji.

Uniwersytet Pedagogiczny, niegdyś Wyższa Szkoła Pedagogiczna, potem Akademia Pedagogiczna, wreszcie Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej przechodził różne etapy rozwoju, w ciągu prawie osiemdziesięciu lat jego istnienia podejmowano różne decyzje i różne były skutki realizacji powziętych planów. W naszej ocenie uczelnia nie jest obecnie w dobrej kondycji. Pracownicy utracili poczucie bezpieczeństwa w pracy. Od pierwszych dni restrukturyzacji brakowało jasnego przekazu co do intencji działań władz uczelni, związanych początkowo z rzekomym kryzysem finansowym i nagłą, dokonaną zaledwie w przeciągu roku, „cudowną” poprawą finansów uniwersytetu. Parafrazując znane przysłowie „Gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą”, rzekoma fantastyczna sytuacja finansowa, naukowa, dydaktyczna i organizacyjna została okupiona ponad setką zwolnień i wymuszonych odejść pracowników naukowych, dydaktycznych i administracyjnych. W Okręgowym Inspektoracie Pracy toczy się kolejne już postępowanie przeciwko rektorowi UKEN w sprawie niezgodnych z prawem zwolnień pracowników. Kilkadziesiąt osób oddało sprawę do sądu pracy. Zamiast więc zakładanych wcześniej oszczędności z tytułu tzw. restrukturyzacji, uczelnia traci na odprawach i odszkodowaniach, wypłacanych wszystkim zwolnionym, którzy wygrali sprawę w sądzie oraz tym, którzy zawarli ugody pozasądowe. Rektor odmówił nam udzielenia informacji na ten temat, co może świadczyć, że boi się ujawnienia tych wielkich kwot, ponieważ mogą one zostać uznane za dowód na niegospodarność.

W efekcie chaotycznego łączenia działów administracyjnych, rotacji pracowników, zwolnień, likwidacji stanowisk i tworzenia nowych, wiele obszarów działania administracji zostało sparaliżowanych. Potencjał naukowy wielu instytutów, katedr, zespołów badawczych został roztrwoniony m.in. właśnie na skutek zwalniana cenionych i zasłużonych dla nauki pracowników, wygaszania kierunków studiów i likwidację dotychczasowych struktur. Utworzony właśnie nowy Wydział Nauk o Zdrowiu nie posiada żadnego zaplecza naukowo-badawczego. I nie pomoże tu podpisanie umowy ze szpitalami w Gorlicach czy Nowym Targu, do których studenci zmuszeni będą dojeżdżać. Czy pomyślano wcześniej o jakości kształcenia przyszłych lekarzy? Jakość kształcenia na wielu kierunkach spadła diametralnie. Ocena naukowej działalności pracowników w wielu przypadkach do dzisiaj budzi ogromne wątpliwości, a dodatkowy chaos prawny w tym względzie spowodowany został niewłaściwym wprowadzeniem nowej ankiety oceny pracowników.

Bardzo chcielibyśmy, żeby nasz Uniwersytet rozwijał się nie w imię doraźnych celów politycznych, z czym mieliśmy do czynienia do tej pory, ale w oparciu o takie wartości jak przejrzystość procedur administracyjnych, etykę zawodową, poszanowanie prawa i zasad kultury akademickiej, uwzględniającej różne racje i poglądy.

Z poważaniem,
Prezydium Komisji Międzyzakładowej OZZ „Inicjatywa Pracownicza” przy UKEN i NE

Szanowni Państwo,

Pracownicy Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie,

 

na ostatnim posiedzeniu Senatu UKEN w dn. 27 listopada br. zostały przedstawione projekty dokumentów regulujących zasady przeprowadzenia wyborów w 2024 roku. W stosunku do regulacji obowiązujących w 2020 roku Uczelniana Komisja Wyborcza zaproponowała kilka istotnych zmian, spośród których dwie wzbudziły kontrowersje i były przedmiotem burzliwej dyskusji:

1. Zmiana proporcji w liczbie mandatów elektorskich przypadających na poszczególne grupy pracownicze.

UKW zaproponowała zmniejszenie liczby mandatów elektorskich nauczycieli akademickich (z 113 do 90) kosztem znacznego zwiększenia (wzrost o 400%) liczby mandatów pracowników niebędących nauczycielami akademickimi (z 7 do 30). Zgodnie z tą propozycją mandaty elektorskie tej grupy pracowniczej stanowiłyby aż 20% wszystkich mandatów i 25% mandatów przydzielonych wszystkim pracownikom uczelni (20% mandatów ustawowo przysługuje studentom).

Według nas podział mandatów w ramach okręgów wyborczych powinien wyglądać następująco (podobnie jak przed czterema laty):

– 30 miejsc dla studentów (w tym 3 dla doktorantów) – 20 %, co wynika z ustawy

– 80 miejsc dla osób zatrudnionych na stanowisku profesorskim (niewiele więcej niż 50%)

– 30 miejsc dla osób niezatrudnionych na stanowisku profesorskim (to przede wszystkim adiunkci, na których opiera się głównie dydaktyka na naszej uczelni)

– 3 miejsca dla pracowników dydaktycznych niedeklarujących przynależności do określonej dyscypliny

– 7 miejsc (tak jak było w poprzedniej kadencji) dla osób niebędących nauczycielami akademickimi.

Nasza propozycja absolutnie nie wynika z lekceważenia osób niebędących nauczycielami akademickimi. Doceniamy pracę, zaangażowanie i wkład w funkcjonowanie naszego Uniwersytetu każdej zatrudnionej w nim osoby.

Jak powszechnie wiadomo, specyfiką każdej uczelni i jej podstawową misją jest prowadzenie działalności dydaktycznej oraz naukowo-badawczej. To właśnie wyniki badań naukowych i jakość dydaktyki przekładają się bezpośrednio na ocenę i pozycję uczelni w środowisku akademickim. Podział mandatów elektorskich w wyborach rektora powinien zatem, zgodnie z tradycją akademicką i podobnie jak w przypadku wyborów do Senatu, odzwierciedlać udział poszczególnych grup pracowniczych w tworzeniu potencjału naukowo-badawczego oraz dydaktycznego uczelni. Przyjęcie wyżej przedstawionych proporcji to rozwiązanie powszechnie stosowane we wszystkich uczelniach w Polsce; nie ma powodu, by nasz Uniwersytet przyjmował inne zasady w imię niewłaściwie rozumianej demokracji.

 

Jesteśmy przekonani, że Pracownicy UKEN niebędący nauczycielami akademickimi są w pełni świadomi specyfiki miejsca, w którym pracują, i właściwie odczytują nasze stanowisko, nie dając wiary opiniom, że wynika ono z braku poszanowania ich wysiłku czy zaangażowania na rzecz Uczelni.

2. Zmiana zasad zgłaszania kandydatów na kandydatów na rektora.

UKW zaproponowała, aby kandydaci na kandydatów na stanowisko rektora byli zgłaszani zgodnie z kalendarzem wyborczym przez:

– grupę co najmniej 10 senatorów;

– grupę co najmniej 20 elektorów do wyboru rektora;

– Radę Uczelni.

W poprzednich wyborach (w 2020 roku) nie było żadnych ograniczeń dotyczących liczby osób mających prawo do zgłaszania kandydatów na rektora. Każdy senator i każdy elektor miał prawo oddać głos na jednego kandydata bez konieczności uzgadniania swojego głosu z innymi osobami. W naszej ocenie wprowadzenie proponowanych zapisów stoi w sprzeczności z prawem. Przepisy ustawy nie zawierają bowiem ograniczeń co do liczby kandydatów, których mogą wskazać rada uczelni i uprawnione do tego podmioty[1]. Z tego powodu uważamy, że wskazywanie w regulaminie liczby senatorów i elektorów, którzy mają przygotować wspólną listę poparcia dla kandydata na kandydata na rektora, stanowi ograniczenie tego ustawowego prawa. Ponadto taki zapis powoduje różne komplikacje i rodzi wątpliwości:

– nie daje możliwości zgłoszenia kandydata z mniejszym (na tym etapie) poparciem

– każdy senator ma prawo oddać jeden głos w czasie specjalnego posiedzenia Senatu, a każdy elektor – w czasie zebrania elektorów; w przypadku przyjęcia liczbowych ograniczeń senatorzy i elektorzy zostaną zmuszeni do tworzenia przed zebraniami wspólnych list i ujawniania na nich swoich imion i nazwisk, co nie tylko wydaje się zbędne, ale – co najważniejsze – narusza zasadę tajności wyborów, którą senatorowie i elektorzy mają prawo zachować również na tym etapie.

W trakcie posiedzenia zgłosiliśmy również uwagi do projektu kalendarza wyborczego. Proponowany termin zgłaszania kandydatów pokrywa się bowiem częściowo z przerwą międzysemestralną (8 lutego 2024 – 14 lutego 2024) i z poprawkową sesją egzaminacyjną (15 lutego 2024 – 21 lutego 2024). Dobrym obyczajem akademickim jest nieorganizowanie w tym czasie ważnych zebrań, spotkań czy czynności wyborczych, aby w maksymalnym stopniu umożliwić wszystkim pracownikom udział w takich przedsięwzięciach.

Dlatego uważamy, że nie ma powodu, dla którego należałoby działać z takim pośpiechem i rozpoczynać działania wyborcze w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych, podczas gdy mamy na to cały semestr. Ponadto kalendarz wyborczy musi być dostosowany do zapisów statutowych pozwalających na złożenie ewentualnych protestów wyborczych oraz zwołanie posiedzenia Senatu celem powołania przewodniczącego kolegium elektorów (zob. § 111 i § 113 ust. 5 Statutu UKEN). Mając to na uwadze proponujemy rozpoczęcie procesów wyborczych od początku semestru letniego, czyli od 26 lutego 2024 r.

Na koniec chcielibyśmy dodać, że z uznaniem przyjęliśmy propozycję UKW uproszczenia kart do głosowania, które teraz zawierać będą tylko dwie opcje wyboru: „Tak” lub „Nie”. Takie rozwiązanie ułatwi liczenie głosów oraz – jak sądzimy – doprowadzi do zmniejszenia liczby nieważnych głosów, co stanowiło poważny problem podczas poprzednich wyborów.

Nasze stanowisko wynika z troski o przejrzystość zasad wyborczych, które powinny być transparentne i zgodne z zasadami przestrzeganymi w uczelniach akademickich, aby rektor wybrany na ich podstawie miał silny i niepodważalny mandat do kierowania naszym Uniwersytetem jako poważnym ośrodkiem naukowo-dydaktycznym.  

 

Z wyrazami szacunku

Ewa Młynarczyk, Piotr Trojański

 

******

[1] Zob.: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/informacja-w-sprawie-wyborow-organow-uczelni-publicznych-na-kadencje-2020-2024

Pod osłoną wakacji, 2 sierpnia 2023 r., Rektor ogłosił likwidację samodzielnego Działu Rozwoju, tworząc w zamian Dział Inwestycji i Rozwoju. Przyzwyczailiśmy się już, że “restrukturyzja” używana jest przez władze Uczelni jako pretekst do zwolnień pracowników. Nie inaczej było i tym razem: w piśmie z 21 sierpnia Rektor poinformował naszą Komisję o zamiarze zwolnienia trzech wysoko wykwalifikowanych pracownic dotychczasowego Działu Rozwoju, zajmujących się m. in. obsługą grantów unijnych.

W naszym stanowisku z dnia. 27 sierpnia 2023 r. negatywnie opiniujemy planowane zwolnienia, które oznaczają osłabienie potencjału kadrowego Działu Rozwoju. Nasz zdecydowany sprzeciw budzi również połączenie działów Inwestycji i Rozwoju, ponieważ tym samym ranga starań o faktyczny, wielowymiarowy rozwój Uczelni ulegnie obniżeniu.

Trudno nie dostrzec symbolicznego wymiaru tych decyzji. W naszej ocenie obecne władze Uczelni rzeczywiście dbają o rozwój, jeśli mamy na myśli rozwój indywidualnych ambicji i korzyści finansowych oraz interesów ideologiczno-partyjnych. Odbywa się to niestety kosztem faktycznego rozwoju Uczelni, na co wskazują liczne fakty (wyniki ewaluacji, spadek na trzecią pozycję wśród uczelni pedagogicznych, pozbywanie się wybitnych pracowników, coraz gorsza opinia w środowisku naukowym itd.).

Liczymy na to, że już za rok możliwe będzie rozpoczęcie żmudnej pracy nad odbudową potencjału Uczelni, a “rozwój” nabierze nareszcie właściwego znaczenia.