Okresowa ocena nauczycieli akademickich była niezgodna z prawem

25 marca 2024 r. do “Inicjatywy Pracowniczej” dotarło pismo skierowane przez ministra MNiSW do rektora Piotra Borka. Czytamy w nim m.in.

Jako niezgodne z art. 128 ust. 3 zdanie 5 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.), dalej ustawa: PSWN, o treści: „Kryteria przedstawia się nauczycielowi akademickiemu przed rozpoczęciem okresu podlegającego ocenie”, należy ocenić zarządzenie rektora ustalające wsteczną moc nowych kryteriów oceny.

Dalej minister stwierdza, że w tej sytuacji “nauczyciel zwolniony z pracy na podstawie art. 123 ust. 1 lub ust. 2 ustawy PSWN może przed sądem podnosić argument  o bezprawności dokonanej oceny”. Dodajmy, że ocenie sądu podlega również procedura oceny okresowej, tak więc pracownik, który uzyskał ocenę negatywną, również może powołać się na bezprawność dokonania oceny.

“Inicjatywa Pracownicza” wielokrotnie sygnalizowała ten problem Rektorowi (a także Radzie Uczelni), nie mając wątpliwości, że dokonując oceny za okres sprzed zarządzenia z 14 marca 2023 r. przy zastosowaniu nowych zasad, pracodawca łamie przepisy Ustawy. Na naszej stronie ukazało się na ten temat kilka wpisów (16 marca 2023, 23 kwietnia 2023, 29 maja 2023, 11 października 2023; w treści wpisów znajdą Państwo również linki do pism kierowanych przez nas do Rektora Borka.) Ciekawi nas, jakie konsekwencje czekają teraz uczelnianą panią prawnik, której z całą pewnością przekazywane były nasze wątpliwości prawne i która mimo to nie uświadomiła Rektorowi powagi błędów prawnych zawartych w jego zarządzeniu. Bo chyba nie ulega wątpliwości, że za nieprofesjonalne doradztwo prowadzące do istotnych, negatywnych skutków materialno-prawnych i wizerunkowych, powinna ona — obok Rektora — ponieść konsekwencje.

Niestety, jak usłyszeliśmy podczas “debaty kandydatów na rektora”, a także wielokrotnie w trakcie zeznań świadków przed sądem pracy oraz sądem karnym, Piotr Borek od początku uważał naszą organizację związkową za anarchistyczną i celowo ignorował zgłaszane przez nas nieprawidłowości — nawet wówczas, kiedy taka postawa z jego strony uderzała w interes Uczelni i samego Rektora. Nie tak wygląda racjonalne zarządzanie uczelnią, stawiające na pierwszym miejscu interes uczelni i jej pracowników.

Dla porządku: “Inicjatywa Pracownicza” jest legalnie działającym w Polsce związkiem zawodowym, a Rektor jest prawnie zobowiązany traktować wszystkie związki równo, współpracować z nimi na tych samych zasadach i przekazywać im wszelkie informacje niezbędne do działalności związkowej. Rektor nie ma natomiast prawa wybierać sobie związków, które mu się podobają, jednocześnie dyskryminując i ignorując te, których nie lubi.

Rektor Borek wielokrotnie groził nam konsekwencjami za nazywanie jego działań bezprawnymi. Teraz możemy stwierdzić to jasno i bez niedomówień: REKTOR UKEN PIOTR BOREK ZŁAMAŁ USTAWĘ ORAZ PRAWA PRACOWNICZE (zwłaszcza prawo do rzetelnej i sprawiedliwej oceny pracowniczej). Dodajmy, że Rektor łamał przepisy również w opinii Państwowej Inspekcji Pracy, a w sądzie pracy zapadają już wyroki pierwszej i drugiej instancji w sprawie bezprawnego zwalniania pracowników. Takich spraw jest kilkadziesiąt.

Jako “Inicjatywa Pracownicza” głęboko ubolewamy, że nieprzemyślane działania Rektora doprowadziły do kolejnych szkód dla Uczelni i jej pracowników. Ubolewamy również, że nie poparły nas inne związki zawodowe działające w UKEN. Warto przy okazji przypomnieć, że Rektor nawet nie krył się z faktem, że jednym z celów przeprowadzonej pół roku temu oceny okresowej było “ukaranie” niepokornych pracowników, w tym zwłaszcza ujawnionych członków naszego związku. Czy teraz usłyszymy od Rektora “Przepraszam, mieli Państwo rację, zarządzenie nie powinno było wejść w życie, a ocena okresowa na nowych zasadach nie powinna była mieć miejsca”?

Choć wielokrotnie byliśmy publicznie oskarżani o totalną negację, niniejsza sprawa dobitnie pokazuje, że w naszych działaniach kierujemy się zawsze interesem Uczelni i jej pracowników. A jeśli tak często krytykujemy poczynania władz, to tylko dlatego, że dostrzegamy tak wiele poważnych nieprawidłowości.

Wracając do kwestii ocen okresowych: minister Wieczorek zobowiązał Rektora do przyjęcia określonych, skonsultowanych ze związkami zawodowymi, rozwiązań przejściowych do 31 marca br. oraz stwierdził, że “dokonywanie ocen okresowych na podstawie Zarządzenia Nr R.Z.0211.22.2023 może być rozpatrywane pod kątem uporczywego naruszania obowiązujących przepisów prawa.”

Co ciekawe, 21 grudnia Rektor Borek zaprosił przedstawicieli “Inicjatywy Pracowniczej” na spotkanie w sprawie ocen okresowych. W trakcie spotkania przyznał, że żałuje przeprowadzenia ocen w październiku i listopadzie 2023 r. i zapowiedział prace nad nowymi zasadami oceny okresowej. (W nagrodę mial zarządzić, że osoby objęte oceną będą podlegać kolejnej ocenie dopiero za 4 lata.) Skądinąd wiadomo nam, że w ostatnich dniach faktycznie nastąpiło spotkanie zespołu opracowującego — zdaje się, że dość intensywnie — nowy system oceny pracowników. Niestety do udziału w zespole nie zostali zaproszeni przedstawiciele związków zawodowych.

Mamy nieprzeparte wrażenie, że spotkanie Rektora z “Inicjatywą Pracowniczą” 21 grudnia ubiegłego roku zostało zorganizowane pod nieformalnym naciskiem ówczesnego ministra Czarnka. Domniemujemy, że już wtedy Rektor powziął wiedzę, że ministerialni prawnicy stwierdzili złamanie przezeń zapisów Ustawy. W styczniu miało zresztą nastąpić kolejne spotkanie Rektora z IP, ale drugiego zaproszenia nigdy nie otrzymaliśmy (prawdopodobnie dlatego, że IP zapowiedziała podjęcie tematu bezpodstawnych premii dla Jana Władysława Fróga).

W naszej ocenie człowiek, który — pomimo gruntownie uzasadnionych ostrzeżeń wynikających z dbałości o losy Uczelni — łamie prawo i działa na szkodę Uczelni, nie zasługuje na to, aby pełnić funkcję rektora UKEN.

Zasługujemy na coś lepszego!