W związku z wszczęciem przez Ministra Nauki postępowania administracyjnego w sprawie odwołania prof. dr. hab. Piotra Borka z funkcji Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Rektor Piotr Borek wygłosił 5 września 2024 roku oświadczenie, które zostało również przekazane mediom. Oświadczenie to zawiera informacje, które mogą wprowadzać opinię publiczną w błąd, dlatego czujemy się zobowiązani, aby do nich się odnieść. Dodatkowo, stanowisko Kolegium Rektorskiego UKEN, które towarzyszyło oświadczeniu Rektora Borka, bezpodstawnie oskarża niewymieniony z nazwy związek zawodowy o „próbę destabilizowania sytuacji uniwersytetu”. Ponieważ oskarżenia te dotyczą „Inicjatywy Pracowniczej”, czujemy się zobligowani, by odpowiedzieć na te bezpodstawne zarzuty i insynuacje.
Minister Nauki podejmuje decyzje w pełni niezależnie, a nasza organizacja związkowa nie ma w tym zakresie żadnej mocy sprawczej. Naszym zadaniem jest reprezentowanie interesów pracowników i ochrona ich praw, co konsekwentnie realizujemy. „Inicjatywa Pracownicza” powstała w 2021 r. na ówczesnym Uniwersytecie Pedagogicznym, aby przeciwstawić się działaniom Rektora Piotra Borka, które w naszej ocenie były niezgodne z prawem i obyczajami akademickimi. Od tamtego czasu z najwyższą starannością dokumentowaliśmy wszelkie tego typu przypadki, wielokrotnie apelując do Rektora o zaprzestanie tych działań. Wobec braku reakcji z jego strony, podejmowaliśmy inne przewidziane prawem kroki. Nasze działania są w pełni transparentne, a wszystkie dokumenty związane z naszą działalnością można znaleźć na stronie: inicjatywa.uken.krakow.pl.
W swoim oświadczeniu Rektor Piotr Borek powołuje się na restrukturyzację „w związku z tragiczną sytuacją, w jakiej zastałem uczelnię· w 2020 r.” Istnieją twarde dowody na to, że sytuacja Uczelni w 2020 r. była daleka od „tragicznej”, ale nawet nie to jest w tym miejscu najważniejsze. Zmiany w Uczelni były powszechnie oczekiwane i znakomita większość osób, które później tworzyły „Inicjatywę Pracowniczą”, podzielała te oczekiwania. Zmiany, które w ostatnich latach przeprowadził Rektor Piotr Borek, oceniamy jednak w ogromnej mierze jako destrukcyjne dla potencjału naukowo-dydaktycznego Uczelni. Ale, powtórzmy, nie to jest w tym miejscu najważniejsze.
Najważniejsze jest to, że Rektor naruszał przepisy prawa, co potwierdzają liczne wyroki sądowe, z których część jest już prawomocna. Samych prawomocnych wyroków przed sądem pracy jest w tej chwili 8, a kolejne czekają na uprawomocnienie. Władze Uczelni nie wygrały w żadnej instancji ani jednej ze spraw przed sądem pracy, a toczy się ich w tej chwili jeszcze kilkadziesiąt. Koszty samych tylko odszkodowań sądowych za niezgodne z prawem zwolnienia przekroczyły już 150 tys. zł. Do tego należy doliczyć koszty obsługi prawnej, ugód pozasądowych i odpraw wypłacanych zwalnianym pracownikom.
Państwowa Inspekcja Pracy dwukrotnie nałożyła na Rektora Piotra Borka karę grzywny za rażące naruszenie prawa w związku ze zwalnianiem osób objętych ochroną związkową oraz osób przebywających na zwolnieniu lekarskim. W jednej z takich spraw sąd karny I instancji orzekł rażące naruszenie prawa.
Pomimo licznych ostrzeżeń ze strony „Inicjatywy Pracowniczej”, jesienią 2023 r. Rektor Piotr Borek przeprowadził wybiórczą ocenę okresową nauczycieli akademickich na podstawie własnego zarządzenia, które 25 marca 2024 r., zostało uznane przez Ministra Nauki za niezgodne z art. 128 ust. 3 zdanie 5 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W naszej ocenie konsekwencje prawne powstałej sytuacji są dla Uczelni i jej pracowników katastrofalne. Z uwagi na nieodwracalne skutki, jakie zarządzenie to spowodowało, w marcu br. Minister Nauki zobowiązał Rektora do jak najszybszego przedstawienia, w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi, przejściowego rozwiązania problemu. Rektor jednak nie zaproponował do tej pory żadnego rozwiązania w tym względzie.
To tylko kilka przykładów naruszeń prawa przez Rektora Borka. Moglibyśmy wymieniać je jeszcze długo. O tym, że przypadki te można uznać za „rażące lub uporczywe”, zadecydowali już ministerialni prawnicy, a Minister podjął stosowną decyzję.
I na koniec: w swojej obronie Rektor Piotr Borek powołuje się na „dbałość o autonomię Uniwersytetu”. Jesteśmy pewni, że wśród członków i sympatyków „Inicjatywy Pracowniczej” przy UKEN nie ma ani jednej osoby, która chciałaby autonomię uniwersytetów umniejszać. Uważamy jednak, że nawet najdalej idąca autonomia nie może zwalniać rektora z odpowiedzialności za naruszenia prawa.
I właśnie o łamanie prawa w całej tej sprawie chodzi. Apelujemy do wszystkich, żeby trzymali się udokumentowanych faktów, bo cała reszta to tylko próba mącenia wody i górnolotne narracje. Rektor Piotr Borek zapowiada, że skorzysta „z wszystkich przysługujących [mu] jako stronie uprawnień, by uchronić nasz Uniwersytet przed negatywnymi skutkami decyzji Ministra Nauki”. Szkoda, że nigdy nie podjął starań, aby uchronić nasz Uniwersytet przed negatywnymi skutkami swoich własnych niezgodnych z prawem działań.
1 odpowiedź na “Komentarz do oświadczenie Rektora i stanowiska Kolegium Rektorskiego w sprawie odwołania Rektora UKEN”
W Słowniku Języka Polskiego zdefiniowano: “Autonomia – prawo jakiejś zbiorowości do rozstrzygania swoich spraw wewnętrznych.” Jeżeli “spraw wewnętrznych” to nie wszystkich spraw. UKEN to nie uczelnia należąca do jednej partii politycznej, nawet jeżeli niedawno zatrudnieni pracownicy deklarują, że należą do tej partii i aktualnie, być może, stanowią na uczelni większość. Być może jednak, są wśród tych osób po prostu oportuniści. UKEN to uczelnia państwowa. Dostaje dotacje z publicznych pieniędzy, a nie ze środków jednej z partii politycznych. Dlatego w UKEN obowiązuje polskie prawo. Zgodnie z polskim prawem źródłem decyzji pracodawcy w stosunku do pracownika nie mogą być osobiste animozje, polityczne lęki, awersje i obsesje. Zgodnie z polskim prawem czas w pracy należy poświęcać na sprawy merytoryczne, a nie na wyszukiwanie czy tworzenie argumentów “potwierdzających” rzekomą zasadność tych decyzji.